संपूर्ण जगभरात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जाणारा पर्शियन नवीन वर्षाचा सण नॉरोझ म्हणजेच नवरोझला गुगलने विशेष डूडल Doodle प्रकाशित करून सन्मानित केले आहे. नवरोझ हा वसंत ऋतूच्या आगमनाची सुरुवात असून प्रकृतीच्या नवपल्लवितासाठी आनंदाचा उत्सव मानला जातो. इराण, अफगाणिस्तान, तुर्कमेनिस्तान, अजरबैजान, पाकिस्तान, भारतातील कश्मीर, उज्बेकिस्तान अशा अनेक देशांमध्ये हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.
गुगलचा हा विशेष डूडल नवरोझच्या सणातील प्रमुख अनेक वैशिष्ट्यांचे प्रतिनिधित्व करतो. डूडलमध्ये रंगीबेरंगी फुलांचे आकर्षक डिझाइन आहे, ज्यामुळे नवीन जीवनाची प्रतीक असलेल्या वसंत ऋतूची साक्षात आठवण होते. यासोबतच पारंपारिक पर्शियन लिपीतील शुभेच्छापर कॅलिग्राफीचा समावेश आहे. यासोबतच पर्शियन संस्कृतीच्या एका प्रमुख घटकाचे, हाफ्ट-सिनचेही प्रतिनिधित्व डूडलमध्ये आहे.
Doodle हाफ्ट-सिन म्हणजे काय?
हाफ्ट-सिन हा नवरोझ सणासमयी घरात ठेवलेला एक स्वैर आहे. हाफ्ट शब्दाचा अर्थ ‘सात’ असा होतो तर सिन शब्दाचा अर्थ ‘वस्तू’ असा होतो. म्हणजे अक्षरश: हाफ्ट-सिन म्हणजे सात वस्तूंचा एक समूह होय. या सात वस्तूंचे काही विशिष्ट प्रतीक आहेत. त्या खालीलप्रमाणे आहेत:
1) सेव्हियॉन (सेबी) – प्रारंभ आणि फलद्रुपता
2) सींग (लसूण) – रोग प्रतिकारशक्ती आणि आरोग्य
3) गोगर्द (गोगरव्हेट) – आशिर्वाद
4) आज़रबायेजॉन (धनिया) – शांती आणि भरभराट
5) जीरे (जिरे) – जीवनदायी विद्या
6) सिर (टोमॅटो) – चैतन्य आणि उत्साह
7) साब्ज़े (नवशिजलेली पालेभाज्या) – संपन्नता आणि अनुग्रह
हाफ्ट-सिनचे हे सात सामग्री मिळून सफलता, समृद्धी, नवजीवन आणि फलद्रुपतेची प्रतीके मानली जातात. काही ठिकाणी यामध्ये पाणी, बुरादा, चहा, शेंगदाणे, आईच किंवा मधही अडकवले जाते.
नवरोझ आणि पर्शियन संस्कृतीचा इतिहास इस्लामपूर्व काळापासूनच वसंतऋतूच्या सुरुवातीचा हा सण इरानमध्ये साजरा केला जात होता. आजही हा सण पारंपारिक झोरोॲस्ट्रियन धर्मीयांद्वारे मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. घरे स्वच्छ करणे, नवीन कपडे घालणे, नवरोझी प्लेट्स (सेव्हियॉन, बादाम, शेंगदाणा, शहिनशाह अशा पारंपारिक पदार्थांचे पिले) बनवणे आणि पाहुण्यांची आवक अशा विविध पद्धतीने हा सण साजरा केला जातो.
गुगल डूडलमधील इतर घटक डूडलमधील नक्षीकाम कॅलिग्राफी नजरेस भरून येते. कॅलिग्राफीतील पर्शियन लिपीचा उपयोग पाहून थक्क व्हायला होतं. यासोबतच रंगीबेरंगी निसर्गाचेही आकर्षक चित्रण आहे. निळ्या-पिवळ्या रंगाच्या फुलांमुळे डूडलला अत्यंत रम्य स्वरूप प्राप्त झाले आहे. एकंदरीत हा डूडल वसंतऋतूच्या आगमनाचे स्वागत करतो आहे.
नवरोझला गुगलकडून पहिल्यांदाच डूडल गुगलने नवरोझच्या सणासाठी पहिल्यांदाच डूडल लाँच केले आहे. गेल्या वर्षांपासूनच नेटकऱ्यांकडून नवरोझसाठी डूडल लाँच करण्याची मागणी होत होती. यावर्षी गुगलने नवरोझला पहिल्यांदा डूडल लाँच करून अनेक लोकांच्या मनोकामना पूर्ण केल्या आहेत.
गुगलवरील हा विशेष डूडल 22 मार्च 2023 रोजी लाँच करण्यात आला. जगभरातील अनेक देशांमध्ये लाखो लोक नवरोझचा सण साजरा करतात. गुगलचा हा डूडल त्यांच्यासाठी विशेष आनंददायक ठरणार आहे. एकंदरीतच गुगलचा हा डूडल संस्कृतीची दखल घेत असून, जागतिकीकरणाकडे एक पाऊल मानला जाईल.
