अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक ३० ऑक्टोबर :तेल्हारा तालुक्यातील ग्रामीण भागात सध्या अवैध धंद्यांनी चांगलाच जोर धरला आहे. वरली मटका, गुटखा विक्री, गोतस्करी आणि जुगार या बेकायदेशीर व्यवसायांनी अनेक गावांमध्ये मुळे घट्ट रोवली आहेत. या सगळ्या प्रकरणाकडे प्रशासनाकडून दुर्लक्ष होत असल्याने स्थानिक नागरिकांमध्ये तीव्र नाराजी व्यक्त केली जात आहे.
गावागावात खुलेआम वरली मटका
तेल्हारा तालुक्यातील अनेक गावांमध्ये दररोज ठराविक ठिकाणी वरली मटक्याचे व्यवहार सुरू असतात. हे ठिकाण स्थानिकांना ठाऊक असून, सकाळपासूनच या ठिकाणी लोकांची गर्दी दिसते. काही गावांमध्ये मटक्याचे अंक, ‘कट’ आणि निकालाचे बोर्ड उघड्यावर लावले जातात. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे हे सर्व प्रकार पोलिसांच्या नजरेसमोरच घडत असूनही कोणतीही ठोस कारवाई होत नाही.
स्थानिक नागरिकांच्या मते, काही पोलिस कर्मचारी आणि मटका व्यावसायिकांमध्ये साटेलोटे असल्याने या अवैध व्यवहारांकडे जाणीवपूर्वक दुर्लक्ष केले जाते. अनेक वेळा ग्रामस्थांनी तक्रारी केल्या तरी त्यावर कारवाई झाल्याचे क्वचितच दिसते.
अवैध गुटखा आणि गोतस्करीचा त्रास
वरली मटक्याबरोबरच आता अवैध गुटखा विक्री आणि गोतस्करीचाही त्रास वाढत चालला आहे. राज्य सरकारने गुटखा विक्रीवर बंदी आणली असली, तरी तेल्हारा परिसरातील काही किराणा दुकाने आणि पानठेले अजूनही गुपचूप गुटखा विकतात. हा माल बाहेरच्या जिल्ह्यांतून येतो आणि स्थानिक विक्रेते मोठ्या दराने विक्री करून नफा कमावतात.
गोतस्करीचे प्रकारसुद्धा चिंताजनक पातळीवर पोहोचले आहेत. रात्रीच्या वेळी दुचाकी आणि छोट्या गाड्यांमधून गुरांची वाहतूक केली जाते, अशी माहिती नागरिकांकडून मिळते. काही गावांत लोकांनी हे प्रकार मोबाईलमध्ये रेकॉर्ड करून प्रशासनाचे लक्ष वेधण्याचा प्रयत्नही केला, मात्र त्यावर ठोस पावले उचलली गेली नाहीत.
“पोलीस प्रशासन मौन का बाळगते?” — नागरिकांचा सवाल
स्थानिक नागरिकांनी प्रशासनावर थेट आरोप करत विचारले आहे, “अवैध धंदे खुलेआम सुरू असताना पोलीस प्रशासन मौन का बाळगते?” नागरिकांच्या या प्रश्नात त्यांचा आक्रोश स्पष्टपणे जाणवतो. अनेकांना वाटते की पोलिस प्रशासनाकडून जर एकदाच कठोर कारवाई झाली, तर असे धंदे कायमचे थांबतील. परंतु सध्या मात्र अवैध धंदे आणि पोलीस यांच्यातील ‘अदृश्य समझोता’ नागरिकांना त्रासदायक ठरत आहे.
ग्रामस्थांची प्रशासनाकडे मागणी
अनेक गावांतील ग्रामस्थांनी याबाबत प्रशासनाकडे लेखी तक्रारी देण्याची तयारी दाखवली आहे. त्यांची मागणी स्पष्ट आहे —
- वरली मटक्यावर तातडीने छापे मारावेत.
- गुटखा विक्रेत्यांवर गुन्हे दाखल करून त्यांची दुकाने सील करावीत.
- गोतस्करीवर लक्ष ठेवण्यासाठी रात्री गस्त वाढवावी.
- अवैध जुगार अड्ड्यांवर नियमित तपासणी करावी.
ग्रामस्थांच्या म्हणण्यानुसार, गेल्या काही महिन्यांत या धंद्यांमुळे तरुण पिढी दिशाहीन होत चालली आहे. शेतमजूर आणि रोजंदारी करणारे अनेक लोक मटक्याच्या व्यसनात सापडले आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या घरगुती अर्थव्यवस्थेवरही परिणाम होत आहे.
प्रशासनाचे मौन नागरिकांसाठी चिंतेचा विषय
प्रशासनाने गेल्या काही महिन्यांत अशा अवैध धंद्यांविरुद्ध एकदोन कारवाया केल्या असल्या, तरी त्या केवळ ‘औपचारिकता’ म्हणून केल्या गेल्याचा आरोप ग्रामस्थ करतात. कारवाईनंतर काही दिवस व्यवहार थांबतात, पण नंतर पुन्हा तेच चित्र दिसते. त्यामुळे या धंद्यांमागे राजकीय दबाव आहे का, असा प्रश्न आता सर्वसामान्यांच्या मनात निर्माण झाला आहे.
सामाजिक आणि आर्थिक परिणाम
अवैध मटका आणि जुगारामुळे ग्रामीण भागातील अनेक कुटुंबांची आर्थिक स्थिती ढासळली आहे. रोजंदारीतून मिळणारे पैसे जुगारात उडवले जातात. तरुणांमध्ये व्यसनाधीनतेची प्रवृत्ती वाढली आहे. गावांमध्ये चोरी, भांडणे आणि घरगुती वादसुद्धा वाढले आहेत. गुटख्याच्या विक्रीमुळे आरोग्यविषयक समस्या निर्माण होत असून, ग्रामपातळीवर सामाजिक वातावरण बिघडत आहे.
नागरिकांचा इशारा
जर प्रशासनाने लवकरच कठोर कारवाई केली नाही, तर गावकऱ्यांनी जिल्हाधिकारी कार्यालयासमोर आंदोलन छेडण्याचा इशारा दिला आहे. काही सामाजिक संघटनांनीही या प्रकरणी पुढाकार घेत पोलिस अधीक्षकांकडे तक्रार दाखल करण्याची तयारी दाखवली आहे.
तेल्हारा तालुक्यातील ग्रामीण भागात अवैध मटका, गुटखा, जुगार आणि गोतस्करी हे धंदे वाढत आहेत, हे आता उघड गुपित राहिलेले नाही. प्रशासनाने या प्रकरणात तातडीने पावले उचलून दोषींवर कठोर कारवाई केली, तरच ग्रामशांतता आणि कायदा सुव्यवस्था टिकेल. अन्यथा नागरिकांचा पोलिसांवरील विश्वास डळमळीत होण्याची भीती आहे.
