अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक १३ ऑक्टोबर २०२५:जिल्हा परिषद आणि पंचायत समिती निवडणुकांची सर्वात महत्वाची आणि निर्णायक प्रक्रिया आज पार पडणार आहे. १३ ऑक्टोबर, सोमवार रोजी जिल्हा परिषदेच्या मतदारसंघ (सर्कल) आणि पंचायत समितीच्या गट-गणांच्या आरक्षण सोडतीची प्रक्रिया आयोजित करण्यात आली आहे.जिल्हा परिषदेची सोडत सभा सकाळी ११ वाजता अकोल्यातील नियोजन भवनात पार पडेल. तर पंचायत समिती स्तरावरील सोडतीसाठी संबंधित तालुक्याच्या ठिकाणी स्वतंत्र सभा घेण्यात येणार आहे.
या सोडतीत कोणते गट अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, इतर मागासवर्ग (ओबीसी) तसेच महिलांसाठी राखीव राहणार हे निश्चित केले जाणार आहे.आरक्षणाची प्रक्रिया २०२५ च्या नियमांनुसारया निवडणुकीत प्रथमच सन २०२५ च्या नवीन आरक्षण नियमावलीनुसार चक्रानुक्रम प्रणाली लागू करण्यात आली आहे. यानुसार आरक्षणाचे चक्र मागील निवडणुकांपेक्षा वेगळ्या पद्धतीने फिरेल आणि त्यामुळे अनेक माजी सदस्यांचे मतदारसंघ बदलण्याची शक्यता आहे.
अनुसूचित जाती आणि जमातीसाठीच्या राखीव जागा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या मतदारसंघांपासून दिल्या जातील.यावेळी आरक्षण प्रक्रियेवर सर्वांचे लक्ष लागले आहे, कारण या सोडतीतूनच राजकीय समीकरणांची दिशा ठरणार आहे. कोणता मतदारसंघ महिला राखीव होईल, कोणत्या गटात ओबीसी आरक्षण लागेल आणि कोणता खुला राहील, यावर अनेक नेत्यांचे भवितव्य अवलंबून आहे.
सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयानंतर मार्ग मोकळा
सर्वोच्च न्यायालयाने ६ मे २०२४ रोजी ओबीसी आरक्षणासंदर्भात महत्वाचा निर्णय दिल्यानंतर जिल्हा परिषद आणि पंचायत समिती निवडणुकीचा मार्ग मोकळा झाला. त्यानंतर राज्य सरकारने प्रभाग रचना अंतिम केली आणि निवडणूक प्रक्रियेसाठी आवश्यक आरक्षण नियमावली जारी केली.या नियमांनुसार आता प्रत्येक जिल्ह्यात आणि तालुक्यात मतदारसंघनिहाय आरक्षण सोडत होणार आहे. एससी, एसटी, ओबीसी आणि महिला या सर्व प्रवर्गांसाठी निश्चित केलेल्या कोट्यानुसार जागा ठरवण्यात येतील. या आरक्षण सोडतीनंतरच निवडणूक कार्यक्रम जाहीर होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
माजी सदस्यांमध्ये चिंतेचे वातावरण
अकोला जिल्ह्यात गेल्या निवडणुकांमध्ये विजयी झालेले अनेक सदस्य या वेळी आरक्षण चक्र फिरल्याने विस्थापित होण्याच्या भीतीत आहेत. काहींना पुन्हा स्पर्धेत उतरण्यासाठी नवीन मतदारसंघ शोधावा लागेल. त्यामुळे सध्याचे माजी सदस्य, स्थानिक कार्यकर्ते आणि पक्ष नेते यांच्यात प्रचंड उत्सुकता आणि ताण जाणवत आहे.सोमवारी होणाऱ्या सोडतीनंतर कोणत्या मतदारसंघात कोणते आरक्षण लागले हे स्पष्ट होईल. त्यानंतर लगेचच पक्षांतर्गत समीकरणे आणि उमेदवारीचे गणित आकार घेण्यास सुरुवात होईल.
राजकीय पक्षांच्या रणनीतींवर परिणाम
आरक्षणाचे स्वरूप बदलल्यामुळे प्रत्येक पक्षाला आपल्या रणनीतीत बदल करावा लागेल. काही ठिकाणी सत्ताधारी पक्षाच्या विद्यमान सदस्यांना आरक्षणामुळे मागे रहावे लागू शकते, तर काही ठिकाणी विरोधकांना संधी मिळण्याची शक्यता आहे.राजकीय निरीक्षकांच्या मते, “या सोडतीचा परिणाम फक्त एका निवडणुकीपुरता मर्यादित राहणार नाही, तर पुढील काही वर्षांच्या ग्रामीण राजकारणाच्या दिशेलाही परिणाम करेल.”अकोला जिल्हा परिषदेतील महायुती आणि विरोधक यांच्यातील समीकरणांमध्ये मोठ्या उलथापालथी होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. अनेक तालुक्यांतून कार्यकर्ते अकोल्यात आरक्षण सोडतीसाठी उपस्थित राहणार आहेत.
जिल्हाभरात उत्सुकतेचे वातावरण
सोमवारी होणाऱ्या या सोडतीकडे संपूर्ण जिल्ह्याचे लक्ष केंद्रित झाले आहे. स्थानिक स्तरावर कार्यरत सर्व राजकीय पक्ष, सामाजिक संस्था आणि निवडणूक इच्छुक उमेदवारांनी आपापले गणित तयार ठेवले आहे.आरक्षण जाहीर होताच कोणत्या मतदारसंघात कोणाला उमेदवारीची संधी मिळणार आणि कोणाचे राजकीय समीकरण बिघडणार हे स्पष्ट होईल. याच कारणाने आजचा दिवस अकोला जिल्ह्यासाठी राजकीयदृष्ट्या अत्यंत महत्वाचा ठरणार आहे.जिल्हा परिषद व पंचायत समिती निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर आजची आरक्षण सोडत सर्वांसाठी उत्सुकतेचा आणि तणावाचा दिवस ठरणार आहे.
या प्रक्रियेनंतरच जिल्ह्यातील राजकीय परिस्थितीची दिशा स्पष्ट होईल आणि पुढील काही आठवड्यांत निवडणुकीच्या हालचालींना वेग येईल.आरक्षण कोणाला मिळेल आणि कोणाचे गणित बिघडेल, हे काही तासांतच स्पष्ट होणार आहे!”
