🦷 श्वासात दुर्गंध? सावधान! ‘ती’ लक्षणं दुर्लक्ष केलीत, तर दात गमावण्याची वेळ येईल!

अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो 
मुंबई | विशेष आरोग्यवार्ता
तोंडातून दुर्गंधी येणे – एक सामान्य वाटणारी पण मन:शांती आणि आत्मविश्वास हिरावून नेणारी समस्या! अनेकजण या त्रासामुळे लोकांसमोर बोलायला टाळाटाळ करतात, सतत च्युइंग गम चघळतात किंवा सायलेट राहणे पसंत करतात. पण हा त्रास फक्त सामाजिक नव्हे, तर आरोग्यासाठीसुद्धा धोकादायक ठरू शकतो. विशेषतः जर आपल्याला नियमित ब्रश करूनही तोंडाला दुर्गंध येत असेल, तर त्याकडे दुर्लक्ष न करता यामागील मूळ कारण शोधणे गरजेचे आहे.

---

🤔 दुर्गंधीमागील खरे कारण काय?

तोंडातील जंतू, अन्नाचे अवशेष, खराब झालेली दातांची स्वच्छता आणि हिरड्यांमधील सूज – हेच तोंडाला दुर्गंधी येण्यामागील मुख्य दोषी आहेत. याला वैद्यकीय भाषेत पेरिओडॉन्टायटिस म्हणतात. ही स्थिती सुरुवातीला सौम्य वाटते, पण वेळेत लक्ष न दिल्यास दात सैल होणे, हाडं कमजोर होणे आणि शेवटी दात गमावण्याची वेळ येऊ शकते.

👩‍⚕️ यूकेमधील एका संशोधनानुसार, सुमारे ५०% प्रौढांना हा त्रास होतो. मात्र, त्यांना याची जाणीवही नसते.

---

🪥 ब्रश करतो, तरी का वास?

कधीकधी ब्रश केल्यावरही दुर्गंधी जाणवते, याचे कारण म्हणजे ब्रशिंगची चुकीची पद्धत. दातांच्या फक्त पुढच्या भागावर लक्ष केंद्रित करणे, आतल्या भागांची स्वच्छता न करणे, जिभेची स्वच्छता टाळणे ही कारणे यामागे असतात.
त्यामुळे ब्रश करताना पुढील बाबी लक्षात ठेवा:

✅ प्रत्येक दाताची तीन बाजूंनी स्वच्छता
✅ गोलाकार हालचालीत ब्रश करणे
✅ ब्रश करताना २ मिनिटांचा वेळ देणे
✅ जिभेचे स्क्रॅपिंग करणे
✅ फ्लॉसिंगने दातांमधील अन्नकण काढणे

---

🚨 अशा लक्षणांकडे दुर्लक्ष नका:

• ब्रश करताना हिरड्यांतून रक्त येणे
• हिरड्या लालसर किंवा सुजलेल्या असणे
• दात सैल वाटणे
• सततचा दुर्गंधीचा अनुभव

ही सर्व चिन्हे गंभीर आजारांची सुरुवात असू शकतात. अशावेळी त्वरीत डेंटिस्टचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक ठरते.

---

💧 श्वास ताजा ठेवण्यासाठी सोपे उपाय

1. पुरेसे पाणी प्या – तोंड कोरडे राहिल्यास जंतू वाढतात.
2. जिभेची स्वच्छता – टंग स्क्रॅपरचा वापर नियमित करा.
3. कडीपत्ता, लवंग, तुळस, इलायची – हे नैसर्गिक घटक तोंडातील दुर्गंधी दूर करण्यात उपयोगी.
4. शुगर फ्री च्युइंग गम – थुंकीची निर्मिती वाढवते, जंतू दूर ठेवते.
5. धूम्रपान टाळा – हे तोंडाच्या दुर्गंधीचे प्रमुख कारण आहे.
6. दूध पिऊन लगेच ब्रश करू नका – तातडीने ब्रश केल्यास इनेमल कमजोर होतो.

---

⚖️ ब्रशिंग पद्धती सुधारली, तर जीवनशैली बदलेल!

ब्रश करणं म्हणजे निव्वळ रुटीन नसून एक वैज्ञानिक पद्धतीचा स्वच्छतेचा भाग आहे. आपण कोणत्या बाजूला जास्त वेळ ब्रश करतो, आपण किती वेळ दात घासतो, ब्रशची स्थिती, ब्रश बदलण्याची वेळ – हे सर्व आपल्या तोंडाच्या आरोग्यावर प्रभाव टाकतात.

🖐️ उजव्या हाताने ब्रश करणाऱ्यांना डाव्या बाजूच्या दातांकडे दुर्लक्ष होण्याची शक्यता असते. हे टाळण्यासाठी दोन्ही बाजूंवर सम प्रमाणात लक्ष द्या.

---

👨‍⚕️ डॉक्टरकडे केव्हा जायचं?

• दुर्गंधी काही दिवसांतही कमी होत नसेल
• हिरड्यांमधून रक्तस्राव होत असेल
• दात सैल झाल्यासारखे वाटत असतील
• जीभ पांढऱ्या थराने झाकलेली असेल

अशा वेळी त्वरीत तज्ञांकडे भेट घेणे चांगले.