🛵 देशभरातील टू व्हिलरलाही टोल लागणार? नितीन गडकरींनी सांगितले सत्य!

अकोला न्यूज नेटवर्क ब्यूरो
नवी दिल्ली : देशभरातील दुचाकीधारकांसाठी गेल्या काही दिवसांपासून गोंधळाची स्थिती निर्माण झाली होती. सोशल मीडियावर वेगाने व्हायरल होणाऱ्या मेसेजमध्ये दावा केला जात होता की, आता दुचाकी वाहनधारकांना देखील राष्ट्रीय महामार्गांवरील टोल नाके ओलांडताना फास्टॅगच्या माध्यमातून टोल भरावा लागणार आहे आणि या नियमाचे उल्लंघन केल्यास थेट 2000 रुपयांचा दंड ठोठावला जाईल. ही माहिती कितपत खरी आहे याकडे देशभरातील वाहनधारकांचे लक्ष लागले होते. अखेर, केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी स्वत: पुढे येत स्पष्टता दिली आहे.

टोल पासवर मोठा निर्णय, पण केवळ चारचाकी वाहनांसाठी

या पार्श्वभूमीवर, राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने (NHAI) नुकतीच एक नवीन योजना जाहीर केली आहे – वार्षिक टोल पास. हा पास खासगी चारचाकी वाहनांसाठी असून, त्याच्या मदतीने टोल प्लाझावर होणारी गर्दी, तणाव आणि वाद कमी होतील, असा सरकारचा विश्वास आहे. हा पास १५ ऑगस्ट २०२५ पासून अंमलात येणार असून, फक्त राष्ट्रीय महामार्गांच्या ६० किमी परीघातील रहिवाशांसाठी उपलब्ध असेल. वारंवार टोल नाके ओलांडणाऱ्या वाहनचालकांना मासिक आधारावर ३४० रुपये (वर्षाला सुमारे ३००० रुपये) देऊन हा पास मिळवता येणार आहे. एकदा सक्रिय केल्यावर तो एक वर्षासाठी किंवा २०० फेऱ्यांपर्यंत वैध असेल, जे आधी पूर्ण होईल. या टोल पासचा फायदा कोणत्या वाहनांना होणार हे स्पष्ट करताना नितीन गडकरी यांनी सांगितले की, “जीप, कार, व्हॅन आणि तत्सम खासगी वाहनांना याचा फायदा होईल. व्यावसायिक वाहनांना हे लागू होणार नाही.”

📢 महत्वपूर्ण 

कुछ मीडिया हाऊसेस  द्वारा दो-पहिया (Two wheeler) वाहनों पर टोल टैक्स लगाए जाने की भ्रामक खबरें फैलाई जा रही है। ऐसा कोई निर्णय प्रस्तावित नहीं हैं। दो-पहिया वाहन के टोल पर पूरी तरह से छूट जारी रहेगी। बिना सच्चाई जाने भ्रामक खबरें फैलाकर सनसनी निर्माण करना स्वस्थ…

— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) June 26, 2025

टोल महसूलात दुचाकींचा सहभाग नाही

दुचाकी वाहनांवर टोल आकारण्याची गरजच नाही, असे सरकारचे स्पष्ट म्हणणे आहे. कारण, टोल नाक्यांवरून जाणाऱ्या वाहनांपैकी दुचाकींचा वाटा खूपच कमी आहे. २०२३-२४ च्या आकडेवारीनुसार, देशभरातील टोल नाक्यांवरून मिळालेल्या ५५,००० कोटी रुपयांच्या टोल महसुलामध्ये चारचाकी खासगी वाहनांचा वाटा फक्त ८,००० कोटी रुपये होता. टोल वाहतुकीत चारचाकी वाहनांचे प्रमाण ५३% असले तरीही उत्पन्नात त्यांचा वाटा केवळ २१% आहे. यावरून स्पष्ट होते की दुचाकींच्या बाबतीत महसूल नगण्य आहे आणि त्यामुळे त्यांच्यावर टोल लावण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही.

FASTag वापर अनिवार्य का?

FASTag ही व्यवस्था सध्या सर्व व्यावसायिक आणि चारचाकी खासगी वाहनांसाठी लागू आहे. FASTag द्वारे टोल स्वयंचलितपणे वसूल केला जातो. मात्र, दुचाकींसाठी सध्या ही अट लागू नाही. काही सोशल मीडियावर पसरलेल्या खोट्या माहितीनुसार, १५ जुलैपासून दुचाकी वाहनधारकांना फास्टॅग लावणे बंधनकारक असल्याचे सांगण्यात आले होते. परंतु नितीन गडकरींच्या अधिकृत स्पष्टीकरणानुसार, “दुचाकी वाहनधारकांसाठी FASTag लागू करण्याचा कोणताही प्रस्ताव सध्या अस्तित्वात नाही.”

तंत्रज्ञानाचा वापर आणि वाहतूक सुलभता

नवीन वार्षिक टोल पास आणि फास्टॅगच्या व्यवस्थेमुळे राष्ट्रीय महामार्गांवरील वाहन प्रवास अधिक गतीशील आणि सुलभ होणार आहे. टोल नाक्यांवरील थांबा, रोख रक्कम देणे, चुकून दंड होणे यासारख्या अडचणी कमी होतील. वाहनचालक अधिक आरामदायक आणि विनातणाव प्रवासाचा अनुभव घेतील. ही योजना सरकारच्या ‘डिजिटल इंडिया’ आणि ‘ई-गव्हर्नन्स’ या संकल्पनांशी सुसंगत आहे.

काय घ्यायचं लक्षात?

जर तुम्ही दुचाकी वापरत असाल, तर तुम्हाला टोलच्या बाबतीत काहीही चिंता करण्याची गरज नाही. कोणताही FASTag लागू नाही, कोणताही दंड नाही, कोणताही पास लागत नाही. ही सर्व अफवा असून गडकरी यांनी स्वतः याबाबत विश्वास दिला आहे.

परंतु जर तुम्ही खासगी चारचाकी वापरत असाल आणि वारंवार टोल नाके ओलांडत असाल, तर वार्षिक टोल पास ही संकल्पना तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरू शकते. टोल पाससाठी पत्ता पुरावा आणि आवश्यक कागदपत्रे देऊन अर्ज करता येईल. हा पास FASTag शी संलग्न असेल आणि NHAI च्या पोर्टल किंवा अ‍ॅपवरून सक्रिय करता येईल.