अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो
नागपूर : महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाने (MPSC) स्पर्धा परीक्षांच्या प्रक्रियेमध्ये एक मोठा आणि ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. आयोगाने सरळसेवा भरती प्रक्रियेतील चाळणी परीक्षा (Screening Test) पद्धतीत आता पर्सेंटाईल प्रणाली लागू करण्याचा निर्णय जाहीर केला आहे. या निर्णयामुळे भरती प्रक्रियेत पारदर्शकता, संधी समानता आणि निष्पक्षता आणण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे.
ही प्रणाली केवळ स्पर्धा परीक्षा नाही, तर ग्रुप ‘क’ आणि इतर सरळसेवा भरतीतही लागू होणार आहे. म्हणजेच, राज्यसेवा, PSI, STI यासारख्या पदांबरोबरच शिक्षक, लिपिक, तांत्रिक सहाय्यक अशा भरती प्रक्रियांवरही याचा प्रभाव दिसून येणार आहे.
पर्सेंटाईल प्रणाली म्हणजे काय?
पर्सेंटाईल (Percentile) ही एक तुलनात्मक प्रणाली आहे. ही प्रणाली उमेदवाराच्या गुणांची तुलना इतर सर्व उमेदवारांशी करते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या उमेदवाराचे पर्सेंटाईल ८५ आहे, तर याचा अर्थ तो उमेदवार इतर ८५ टक्के उमेदवारांपेक्षा चांगली कामगिरी करत आहे.
MPSC चा निर्णय नेमका काय आहे?
- दिनांक १३ जानेवारी २०२१ च्या नियमावलीतील सुधारणा लक्षात घेता, स्पर्धा परीक्षांसोबतच सरळसेवा भरतीतही पर्सेंटाईल प्रणाली लागू केली जाणार आहे.
- यापुढे घेतल्या जाणाऱ्या सर्व चाळणी परीक्षा पर्सेंटाईल पद्धतीने मूल्यांकन केल्या जातील.
- अनेक शिफ्टमध्ये परीक्षा घेतली जात असल्याने सर्व उमेदवारांना समान न्याय मिळावा, हा यामागील मुख्य हेतू आहे.
परीक्षार्थींवर काय होणार परिणाम?
ही पद्धत विद्यार्थ्यांसाठी थोडीशी आव्हानात्मक असली, तरी अंतिमत: तिचा फायदा समतोलतेसाठी होणार आहे. कारण एका शिफ्टमधील पेपर कठीण आणि दुसऱ्या शिफ्टमधील सोपा अशा परिस्थितीत पूर्वी अनेक विद्यार्थ्यांचं नुकसान व्हायचं. पर्सेंटाईल प्रणालीमुळे ही तफावत दूर होईल.
उदाहरणाने समजून घ्या:
- १००० परीक्षार्थींमध्ये जर एखाद्या उमेदवाराला ८० गुण मिळाले आणि ७०० उमेदवारांनी त्याच्यापेक्षा कमी गुण मिळवले, तर त्या उमेदवाराचा पर्सेंटाईल स्कोअर ७० असेल.
- ही तुलना केवळ गुणांवर आधारित नसून संपूर्ण स्पर्धक गटाच्या तुलनेवर आधारित आहे.
स्पर्धा परीक्षेतील एक पायरी अधिक कठीण… पण अधिक न्याय्य
MPSC चा निर्णय भविष्यातील सर्व भरती प्रक्रियांवर प्रभाव टाकणारा आहे. विशेषतः जे उमेदवार कमी गुण मिळाल्यानं मागे पडत होते, त्यांना या नव्या प्रणालीमुळे समतोल संधी मिळेल. तसेच आयोगाच्या कामकाजातही पारदर्शकता आणण्याचा प्रयत्न यामागे आहे.
