अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक २६ फेब्रुवारी २०२५:- अमरावती जिल्ह्यातील मेळघाट परिसरात आरोग्य सेवा व जनजागृतीवर कोट्यवधी रुपये खर्च होत असले तरी अजूनही अंधश्रद्धा आणि कुपोषणामुळे बालमृत्यूंची संख्या कमी होताना दिसत नाही. अशीच एक धक्कादायक घटना चिखलदरा तालुक्यातील सिमोरी गावात उघडकीस आली आहे. अवघ्या २२ दिवसांच्या बाळाला घरगुती उपायाच्या नावाखाली अक्षरशः ६५ वेळा गरम विळ्याने चटके देण्यात आले. या अमानुष प्रकारामुळे बाळाची प्रकृती गंभीर झाली असून सध्या अमरावतीतील डफरीन रुग्णालयात त्याच्यावर उपचार सुरू आहेत.
काय आहे नेमकी घटना?
सिमोरी गावातील बेबी उर्फ फुलवंती राजू अधिकार यांना २२ दिवसांचे बाळ आहे. बाळ आजारी पडल्याने कुटुंबीय व नातेवाईकांनी आधुनिक उपचार न करता पारंपरिक आणि घातक घरगुती उपायांचा अवलंब केला. अंधश्रद्धेमुळे आजही ग्रामीण भागात अनेक ठिकाणी असा समज आहे की, गरम लोखंडी वस्तूने डाग दिल्यास रोग बरा होतो. त्याच अंधश्रद्धेच्या आहारी जाऊन नातेवाईकांनी बाळाच्या पोटावर गरम विळा ठेवून ६५ वेळा चटके दिले.
या अमानुष प्रकारामुळे बाळाची प्रकृती अधिकच खालावली. घाबरलेल्या कुटुंबीयांनी त्याला तातडीने सिमोरी गावातील प्राथमिक आरोग्य केंद्रात दाखल केले. मात्र, प्रकृती अधिकच बिघडल्याने हतरू, अचलपूर आणि शेवटी अमरावतीच्या डफरीन रुग्णालयात हलविण्यात आले.
बालमृत्यू आणि अंधश्रद्धेचे भयावह वास्तव
मेळघाट हा कुपोषण आणि बालमृत्यूंसाठी कुप्रसिद्ध भाग आहे. येथे आरोग्य सेवा सुधारण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर सरकारी योजना राबवल्या जातात, मात्र अद्यापही परिस्थिती सुधारली गेलेली नाही.
अंधश्रद्धा आणि अशास्त्रीय घरगुती उपाय यामुळे या मृत्यूंच्या संख्येत भर पडत आहे. विळा तापवून चटके देणे, गरम तेल टाकणे, मंत्र-तंत्र करणे अशा प्रथा आजही सुरूच आहेत. अशा प्रकारांमुळे नवजात बालकांचे मृत्यू होत आहेत, मात्र गावकऱ्यांना याचे गांभीर्य अजूनही समजलेले नाही.
आरोग्य विभागाचा अपयश आणि प्रशासनाची उदासीनता
मेळघाटातील आरोग्य व्यवस्थेसाठी कोट्यवधींचा निधी उपलब्ध असतानाही मूलभूत सुविधा पोहोचत नाहीत. रुग्णवाहिका वेळेवर न मिळणे, डॉक्टरांची कमतरता, औषधांचा तुटवडा आणि जनजागृतीचा अभाव यामुळे परिस्थिती गंभीर बनली आहे.
या घटनेने पुन्हा एकदा आरोग्य व्यवस्थेतील त्रुटी आणि प्रशासनाच्या निष्क्रियतेचा पर्दाफाश केला आहे. आरोग्य केंद्रांमध्ये सुविधा उपलब्ध असूनही त्या लोकांपर्यंत पोहोचत नाहीत. त्यामुळे गावकरी अजूनही अंधश्रद्धेच्या आधारावर उपचार करत आहेत.
अंधश्रद्धा निर्मूलनासाठी ठोस पावले उचलण्याची गरज
मेळघाटासारख्या दुर्गम भागात आरोग्य सेवा सक्षम करण्यासोबतच अंधश्रद्धा निर्मूलनासाठीही अधिक कठोर पावले उचलणे गरजेचे आहे. स्थानिक प्रशासन, आरोग्य विभाग, समाजसेवी संस्था आणि अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने एकत्रित येऊन जनजागृती मोहिमा राबवण्याची आवश्यकता आहे.
सामाजिक जबाबदारी आणि जनजागृती हाच उपाय!
सिमोरी गावातील या घटनेने पुन्हा एकदा अंधश्रद्धा आणि अपुऱ्या आरोग्य सेवांचे भीषण वास्तव समोर आणले आहे. २२ दिवसांच्या नवजात बालकाला झालेली ही क्रूरता समाजाच्या संवेदनशीलतेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करते. प्रशासन, आरोग्य विभाग आणि सामाजिक संस्थांनी एकत्र येऊन अशा घटना पुन्हा घडू नयेत यासाठी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे. अन्यथा, कुपोषण आणि अंधश्रद्धेच्या विळख्यात मेळघाटातील निष्पाप जीवांचा बळी जात राहील.
