अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक १७ फेब्रुवारी २०२५:-महाराष्ट्र सरकारने टोल वसुली प्रक्रियेत मोठा बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत १ एप्रिल २०२५ पासून राज्यातील सर्व टोल नाक्यांवर टोल भरणे केवळ FASTag द्वारे अनिवार्य असेल, असा ऐतिहासिक निर्णय घेण्यात आला. या निर्णयामुळे प्रवाशांना मोठा दिलासा मिळेल, तसेच टोल वसुली प्रक्रियेत पारदर्शकता व वेग वाढेल.
FASTag म्हणजे काय आणि हा बदल का महत्त्वाचा?
FASTag ही इलेक्ट्रॉनिक टोल कलेक्शन प्रणाली आहे, जी रेडिओ फ्रिक्वेन्सी आयडेंटिफिकेशन (RFID) तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. वाहनाच्या समोरील काचेला लावलेल्या या टॅगद्वारे टोल प्लाझावर थांबण्याची गरज नसते. टोल नाका ओलांडताना संबंधित बँक खात्यातून टोल शुल्क आपोआप वजा होते, त्यामुळे वेळ आणि इंधन दोन्ही वाचते.
सरकारच्या नव्या धोरणाचे फायदे
१. टोल प्लाझावर वाहतूक कोंडी कमी होणार
टोल नाक्यांवरील गर्दी ही अनेक वाहनचालकांसाठी मोठी समस्या होती. पारंपरिक टोल भरण्याच्या प्रक्रियेमुळे वाहतूक संथ होत असे. FASTag सक्तीमुळे टोल नाक्यांवरील ट्रॅफिकची समस्या मोठ्या प्रमाणात सुटेल आणि गाड्यांचा प्रवास वेगवान होईल.
२. इंधन आणि वेळेची बचत
वाहन थांबवून टोल भरण्यासाठी वेळ खर्च होतो आणि सतत ब्रेक लावण्यामुळे इंधनही जास्त जळते. FASTagमुळे ही समस्या दूर होईल आणि वाहनचालकांना वेळ वाचवता येईल तसेच इंधनावर होणारा अतिरिक्त खर्च टाळता येईल.
३. भ्रष्टाचार आणि गैरव्यवहार रोखला जाईल
हाताने रोख रक्कम स्वीकारण्याच्या पद्धतीमुळे टोल नाक्यांवर अनेकदा भ्रष्टाचाराच्या तक्रारी येत असतात. FASTag सक्तीमुळे संपूर्ण टोल प्रक्रिया डिजिटल आणि पारदर्शक होईल, त्यामुळे गैरव्यवहार टाळता येईल.
४. आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता
FASTag प्रणालीमुळे सर्व टोल वसुलीचा डेटा डिजिटल स्वरूपात मिळतो. त्यामुळे सरकारला आणि टोल ऑपरेटर्सना टोल संकलनाविषयी अचूक माहिती मिळेल. तसेच, हे उत्पन्न सरकारच्या विकास योजनांसाठी प्रभावीपणे वापरता येईल.
FASTag नसलेल्या वाहनांसाठी कठोर नियम
राज्य सरकारच्या या नव्या निर्णयानुसार, ज्या वाहनांकडे वैध FASTag नसेल किंवा योग्य प्रकारे FASTag सक्रिय केले नसेल, त्यांना दुप्पट टोल भरावा लागेल. हा नियम लागू केल्यामुळे सर्व वाहनचालकांना FASTag घेणे आणि वेळेवर त्याचे रिचार्ज करणे आवश्यक होणार आहे.
नागरिकांची प्रतिक्रिया – सरकारच्या निर्णयाचे स्वागत!
या निर्णयावर नागरिक आणि वाहनचालकांनी सकारात्मक प्रतिक्रिया दिल्या आहेत. मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवेवर दररोज प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांनी सरकारच्या या निर्णयाचे स्वागत केले आहे. अनेक वाहनचालकांनी FASTagमुळे प्रवास अधिक सुलभ आणि झंझटमुक्त झाल्याचे सांगितले आहे.
एका ट्रक चालकाने सांगितले, “पूर्वी टोल भरताना १५-२० मिनिटे लागत. FASTag मुळे आता दोन सेकंदात टोल पास होतो. हा निर्णय खरोखर चांगला आहे.”
FASTag कसे मिळवायचे?
जे वाहनचालक अद्याप FASTag घेतलेले नाहीत, त्यांनी लवकरात लवकर ते खरेदी करणे आवश्यक आहे. FASTag हे बँका, पेट्रोल पंप, टोल प्लाझा, तसेच ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध आहेत. FASTag खरेदी करताना वाहनाचे रजिस्ट्रेशन प्रमाणपत्र (RC) आणि ओळखपत्र आवश्यक असते.
FASTag वापरताना महत्त्वाच्या टिप्स
FASTag नियमितपणे रिचार्ज करा, अन्यथा टोल कट होणार नाही.
FASTag योग्य पद्धतीने लावा, अन्यथा स्कॅन होण्यास अडचण येईल.
FASTag अकाउंट SMS आणि ईमेल अलर्ट ऑन ठेवा, त्यामुळे बॅलन्स कमी असल्यास लगेच माहिती मिळेल.
सरकारच्या या निर्णयामुळे महाराष्ट्रातील वाहतूक व्यवस्था डिजिटल युगाच्या दिशेने
राज्यातील सार्वजनिक बांधकाम विभागाने FASTag सक्तीचा निर्णय घेतल्याने महाराष्ट्रात वाहतुकीच्या व्यवस्थापनात मोठी सुधारणा होणार आहे. FASTag हे “डिजिटल इंडिया” मोहिमेच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल ठरणार आहे.
१ एप्रिल २०२५ नंतर टोल वसुली पूर्णतः FASTag प्रणालीद्वारेच केली जाणार असल्याने वाहनचालकांनी लवकरात लवकर FASTag खरेदी करून त्याचा लाभ घ्यावा. महाराष्ट्र सरकारच्या या निर्णयामुळे वाहतुकीचा वेग वाढेल, वेळ आणि इंधन वाचेल, तसेच टोल प्रक्रिया पारदर्शक आणि सोपी होईल.
