अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक ९ फेब्रुवारी २०२५:-दहावी आणि बारावीच्या परीक्षांमध्ये गैरप्रकार करताना पकडल्या गेलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी मोठी बातमी आहे. महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाने यंदा परीक्षा गैरप्रकारांवर कडक पावले उचलण्याचा निर्णय घेतला आहे. यावर्षी परीक्षेत गैरप्रकार करताना आढळल्यास संबंधित विद्यार्थ्यांवर थेट दखलपात्र व अजामीनपात्र गुन्हा दाखल करण्यात येणार आहे. विशेष म्हणजे, गैरप्रकारास प्रवृत्त करणारे, मदत करणारे शिक्षक, केंद्रप्रमुख किंवा इतर कोणतेही कर्मचारी असतील, तर त्यांच्यावरही कठोर कारवाई केली जाणार आहे.
गैरप्रकार रोखण्यासाठी कडक पावले
महाराष्ट्र राज्य शिक्षण मंडळाने गेल्या काही वर्षांत परीक्षांमध्ये वाढलेल्या गैरप्रकारांच्या घटनांचा गांभीर्याने विचार केला आहे. अनेक केंद्रांवर कॉपीच्या घटना, पेपरफुटी किंवा बाहेरील व्यक्तींचा हस्तक्षेप पाहता यंदा प्रशासनाने सज्ज राहण्याचा निर्णय घेतला आहे. विद्यार्थ्यांना परीक्षांमध्ये पारदर्शकता आणि प्रामाणिकतेने सामोरे जाण्यास प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने हा कडक निर्णय घेण्यात आला आहे.
शिक्षण मंडळाने स्पष्ट केले आहे की, महाराष्ट्र सार्वजनिक परीक्षा (गैरप्रकार प्रतिबंधक) अधिनियम १९९९ अंतर्गत गैरप्रकार करणाऱ्यांवर कारवाई केली जाईल. यामध्ये विद्यार्थ्यांसह परीक्षा केंद्रांवरील शिक्षक, पर्यवेक्षक किंवा अन्य कर्मचारी देखील गैरप्रकारात सामील असल्यास त्यांच्यावरही गुन्हा दाखल करण्यात येणार आहे.
अजामीनपात्र गुन्ह्यांची व्याप्ती
गैरप्रकाराच्या प्रकारानुसार शिक्षण मंडळाने खालील प्रकार अजामीनपात्र गुन्ह्यांमध्ये समाविष्ट केले आहेत:
1. उत्तरपत्रिका किंवा प्रश्नपत्रिका फोडणे किंवा बदल करणे: पेपरफुटी किंवा प्रश्नपत्रिकेत बदल करणाऱ्यांवर कठोर कारवाई होणार आहे.
2. उत्तर लिहिण्यासाठी बाहेरून मदत घेणे: परीक्षेदरम्यान मोबाईल फोन, चिट्ठ्या किंवा इतर कोणत्याही माध्यमातून उत्तर मिळवणाऱ्यांवर थेट गुन्हा दाखल होईल.
3. परिक्षा केंद्रावर गैरप्रकारास मदत करणे: पर्यवेक्षक किंवा केंद्रप्रमुख विद्यार्थ्यांना मदत करताना आढळल्यास त्यांनाही शिक्षा केली जाईल.
4. कागदपत्रात फेरफार करणे: उत्तरपत्रिकेत कोणताही बदल करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्यांवर कठोर कारवाई केली जाईल.
पालक व शिक्षकांसाठी सूचना
शिक्षण मंडळाने विद्यार्थ्यांसह पालक आणि शिक्षकांनाही महत्त्वाची सूचना दिली आहे. पालकांनी त्यांच्या मुलांना परीक्षांसाठी योग्य मार्गाने तयारी करण्यास प्रवृत्त करावे आणि कोणत्याही प्रकारच्या गैरप्रकारांपासून दूर ठेवावे. शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना नैतिकतेचे धडे देऊन त्यांना योग्य मार्गदर्शन करावे. गैरप्रकार करण्यास प्रवृत्त करणाऱ्यांवरही कायदेशीर कारवाई केली जाईल, याचा सर्वांनी विचार करणे आवश्यक आहे.
विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे मार्गदर्शन
विद्यार्थ्यांनी परीक्षा ही आपली योग्यता सिद्ध करण्याची संधी समजावी. केवळ यश मिळवण्यासाठी गैरप्रकाराच्या मार्गाचा अवलंब केल्यास त्याचे गंभीर परिणाम भोगावे लागू शकतात.
शिक्षण मंडळाच्या नव्या नियमांनुसार दोषी आढळल्यास पुढील परिणामांना सामोरे जावे लागेल:
1. शैक्षणिक नुकसान: गैरप्रकार करताना पकडल्यास संबंधित विद्यार्थ्याचे वर्ष वाया जाऊ शकते.
2. कायदेशीर गुन्हा: गैरप्रकार हा दखलपात्र व अजामीनपात्र गुन्हा असल्याने विद्यार्थ्याला कायदेशीर कारवाईला सामोरे जावे लागू शकते.
3. नोकरीवर परिणाम: भविष्यात नोकरीसाठी अर्ज करताना गुन्हेगारी रेकॉर्ड असल्यास नोकरी मिळवणे कठीण जाऊ शकते.
प्रशासनाची तयारी
राज्यभरातील परीक्षा केंद्रांवर प्रशासनाने कडक बंदोबस्त ठेवण्याचे ठरवले आहे. यासाठी पुढील उपाययोजना केल्या जातील:
सिसिटीव्ही कॅमेरे :-सर्व परीक्षा केंद्रांवर सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांची निगराणी असेल.
उच्चस्तरीय पर्यवेक्षण: स्वतंत्र पथके केंद्रांची तपासणी करतील आणि कोणताही गैरप्रकार आढळल्यास त्वरित कारवाई केली जाईल.
मोबाईल जॅमर:- काही संवेदनशील केंद्रांवर मोबाईल जॅमर बसवण्यात येतील, जेणेकरून बाहेरून कोणतीही मदत घेता येणार नाही.
माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाचा इशारा
महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाचे अध्यक्ष डॉ. अशोक भोसले यांनी सांगितले की, “विद्यार्थ्यांनी आणि पालकांनी परीक्षेची गांभीर्याने तयारी करावी. परीक्षांमध्ये कोणत्याही प्रकारचा गैरप्रकार सहन केला जाणार नाही. नियमांचे उल्लंघन केल्यास शिक्षण मंडळ कोणतीही तडजोड करणार नाही.
