अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक ७ फेब्रुवारी २०२५:- आजच्या घाईगर्दीच्या जीवनशैलीत आरोग्य विमा (Health Insurance) असणे अत्यावश्यक झाले आहे. वैद्यकीय खर्च दिवसेंदिवस वाढत चालले आहेत, आणि एखादी अचानक उद्भवलेली आरोग्य समस्या आर्थिकदृष्ट्या मोठे ओझे निर्माण करू शकते. त्यामुळेच योग्य आरोग्य विमा योजना घेणे आवश्यक आहे. मात्र, अनेक वेळा लोक विमा घेताना काही महत्त्वाच्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करतात, ज्याचा परिणाम क्लेम करताना अडचणींमध्ये होतो.
या लेखात आपण आरोग्य विमा घेताना कोणत्या गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करावे आणि क्लेम प्रक्रियेत अडथळे टाळण्यासाठी काय खबरदारी घ्यावी यावर सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
- विमा कंपनीची विश्वासार्हता तपासा
आरोग्य विमा घेण्यापूर्वी विमा कंपनीची विश्वासार्हता आणि तिच्या सेवांची गुणवत्ता तपासणे अत्यंत आवश्यक आहे. खालील बाबी तपासा:
क्लेम सेटलमेंट रेशो (Claim Settlement Ratio): ही टक्केवारी जितकी जास्त, तितकी कंपनी क्लेम मंजूर करण्याच्या बाबतीत विश्वासार्ह असते.
ग्राहकांचे अभिप्राय (Customer Reviews): इंटरनेटवर किंवा ओळखीच्या लोकांकडून कंपनीच्या सेवेबद्दल माहिती मिळवा.
IRDAI प्रमाणन (Insurance Regulatory and Development Authority of India): कंपनी IRDAI कडून नोंदणीकृत आहे का हे तपासा.
- कव्हरेजची व्याप्ती (Coverage Scope) समजून घ्या
विमा घेताना त्यात नेमके कोणते वैद्यकीय खर्च कव्हर केले आहेत, हे तपासणे आवश्यक आहे. संपूर्ण कव्हरेज असलेली योजना निवडा, ज्यात पुढील बाबी समाविष्ट असतात:
रुग्णालयातील खर्च (Hospitalization Charges): हॉस्पिटलमध्ये भरती झाल्यानंतर येणारे सर्व खर्च.
पूर्व आणि पश्चात उपचार (Pre and Post Hospitalization): रुग्णालयात भरती होण्यापूर्वी आणि नंतर होणारे उपचार.
डे-केअर प्रक्रिया (Day-Care Procedures): ज्यासाठी दीर्घकाळ हॉस्पिटलमध्ये राहण्याची गरज नसते.
ॲम्ब्युलन्स खर्च (Ambulance Charges): आपत्कालीन परिस्थितीत ॲम्ब्युलन्ससाठी लागणारा खर्च.
आरोग्य तपासणी (Health Check-ups): काही योजनांमध्ये वार्षिक आरोग्य तपासणीचा खर्चही कव्हर केला जातो.
- वेटिंग पिरियड (Waiting Period) तपासा
अनेक आरोग्य विमा योजनांमध्ये विशिष्ट आजारांसाठी वेटिंग पिरियड असतो. या काळात जर तुम्हाला काही उपचारांची गरज भासली, तर विमा कंपनी क्लेम मंजूर करणार नाही.
पूर्व-विद्यमान आजार (Pre-existing Diseases): मधुमेह, उच्च रक्तदाब यांसारख्या आजारांसाठी 2 ते 4 वर्षांचा वेटिंग पिरियड असतो.
मूलभूत आरोग्य समस्या:
काही योजनांमध्ये मुळातून असलेल्या आजारांवर कव्हरेज मिळण्यासाठी विशिष्ट कालावधीची वाट पाहावी लागते.
विमा घेण्याआधी या वेटिंग पिरियडची माहिती पूर्णपणे समजून घ्या.
- प्रीमियम आणि सम इन्शुअर्डचा (Sum Insured) संतुलन तपासा
विमा घेताना फक्त प्रीमियम कमी आहे म्हणून योजना निवडणे योग्य नाही. कमी प्रीमियम असलेल्या योजना अनेकदा कमी कव्हरेज देतात.
प्रीमियम आणि फायदे यांचे योग्य प्रमाण पाहून योजना निवडा.
सम इन्शुअर्ड (Sum Insured) म्हणजे विमा अंतर्गत मिळणारी एकूण रक्कम पुरेशी आहे का हे तपासा.
फॅमिली फ्लोटर योजना (Family Floater Plans) विचारात घ्या, ज्यामुळे कुटुंबातील सर्व सदस्य एकाच योजनेत कव्हर होतील.
- कॅशलेस हॉस्पिटल नेटवर्क (Cashless Hospital Network) तपासा
कॅशलेस सुविधा असलेल्या हॉस्पिटल्सची यादी तपासा. कॅशलेस नेटवर्क हॉस्पिटल्स असतील तर उपचार घेताना थेट हॉस्पिटल आणि विमा कंपनी दरम्यान व्यवहार होतो, ज्यामुळे तुम्हाला आर्थिक ओझे येत नाही.
जवळच्या हॉस्पिटल्स विमा योजनेच्या नेटवर्कमध्ये आहेत का ते तपासा.
आपत्कालीन परिस्थितीत हॉस्पिटलमध्ये सहज सुविधा उपलब्ध होईल याची खात्री करा.
- एक्सक्लूशन्स (Exclusions) लक्षात ठेवा
प्रत्येक आरोग्य विमा योजनेत काही अस्वीकृत गोष्टी (Exclusions) असतात, ज्या क्लेममध्ये कव्हर होत नाहीत.
कॉस्मेटिक सर्जरी (Cosmetic Surgery), डेंटल ट्रीटमेंट, मूलतः असलेल्या आजारांवरील उपचार, किंवा स्वतःच्या इच्छेने रुग्णालयात भरती होणे यांसारख्या गोष्टी अनेकदा कव्हर केल्या जात नाहीत.
विमा पॉलिसीच्या अटी व शर्ती (Terms and Conditions) नीट वाचा आणि काय समाविष्ट नाही हे समजून घ्या.
- क्लेम प्रक्रिया (Claim Process) समजून घ्या
विमा घेण्यापूर्वी क्लेम प्रक्रिया कशी असते हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. सोपी आणि पारदर्शक प्रक्रिया असलेली विमा योजना निवडणे फायदेशीर ठरते.
कॅशलेस क्लेम प्रक्रिया आणि रीइम्बर्समेंट क्लेम प्रक्रिया यातला फरक समजून घ्या.
क्लेम करताना आवश्यक कागदपत्रांची यादी मिळवा.
क्लेम प्रक्रियेचा कालावधी किती आहे हे जाणून घ्या.
- नो-क्लेम बोनस (No Claim Bonus) चे फायदे
जर तुम्ही विमा वर्षात कोणताही क्लेम केला नाही, तर काही विमा कंपन्या तुम्हाला नो-क्लेम बोनस देतात.
हा बोनस पुढच्या वर्षी सम इन्शुअर्ड वाढवण्यासाठी किंवा प्रीमियम कमी करण्यासाठी उपयोगी पडतो.
विमा योजना निवडताना नो-क्लेम बोनसची रक्कम किती आहे हे तपासा.
- विमा नूतनीकरण धोरण (Renewal Policy)
काही आरोग्य विमा योजना विशिष्ट वयोमर्यादेनंतर नूतनीकरण करण्याची परवानगी देत नाहीत. त्यामुळे योजना निवडताना आयुष्यभर नूतनीकरण (Lifetime Renewal) ची सुविधा असलेली योजना निवडणे उत्तम.
- लपवलेल्या शुल्काची (Hidden Charges) माहिती घ्या
काही विमा योजनांमध्ये लपवलेले शुल्क (Hidden Charges) असते, ज्यामुळे क्लेम करताना अतिरिक्त पैसे मोजावे लागतात.
विमा पॉलिसीतील डिडक्टिबल्स (Deductibles), को-पेमेंट (Co-payment), आणि सब-लिमिट्स (Sub-limits) ची माहिती मिळवा.
या शुल्कांमुळे तुम्हाला अपेक्षित क्लेम रक्कम मिळणार नाही याची शक्यता असते.
आरोग्य विमा घेताना फक्त प्रीमियम कमी आहे किंवा विमा कंपनी प्रसिद्ध आहे म्हणून निर्णय घेऊ नका. वरील सर्व गोष्टींचा नीट विचार करूनच योग्य विमा योजना निवडा. यामुळे केवळ क्लेम प्रक्रियेत अडचणी टळतील असे नाही, तर तुमचे आर्थिक संरक्षण देखील सुनिश्चित होईल.
योग्य आरोग्य विमा निवडून, तुमचे आणि कुटुंबाचे आरोग्य आणि आर्थिक सुरक्षा मजबूत करा!
