राज्यातील तब्बल पाच वर्षांपासून प्रशासक राजाखाली असलेल्या २९ महापालिकांमध्ये अखेर निवडणुकांचे वारे वाहू लागले आहेत. सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानंतर निवडणूक प्रक्रियेला गती मिळाली असून, आता या सर्व महापालिकांच्या निवडणुका एकाच टप्प्यात घेण्याची तयारी अंतिम टप्प्यात असल्याची मोठी माहिती समोर आली आहे. सूत्रांच्या माहितीनुसार, सोमवारनंतर कधीही निवडणूक आयोगाकडून अधिकृत घोषणा होण्याची शक्यता असून, आजच निवडणूक आयोगाची पत्रकार परिषद झाल्यास आजपासूनच आचारसंहिता लागू होऊ शकते.
एकाच टप्प्यात २९ महापालिका निवडणुका
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, राज्य निवडणूक आयोगाने सर्व २९ महापालिकांच्या निवडणुका एकाच टप्प्यात घेण्याचा विचार जवळपास निश्चित केला आहे. यामुळे निवडणूक प्रक्रिया सुलभ होईल, खर्चात बचत होईल आणि प्रशासक राजाचा प्रदीर्घ काळ संपेल, असा आयोगाचा अंदाज आहे. पुढील दोन ते तीन दिवसांत याबाबत अधिकृत घोषणा होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
१५ तारखेनंतर आचारसंहिता लागू?
राजकीय वर्तुळात सध्या सर्वाधिक चर्चा आचारसंहितेभोवती फिरत आहे. सूत्रांच्या माहितीनुसार, १५ डिसेंबरनंतर कधीही राज्यभर आचारसंहिता लागू होऊ शकते. मात्र, आज निवडणूक आयोगाची पत्रकार परिषद झाली आणि निवडणूक कार्यक्रम जाहीर झाला, तर आजपासूनच आचारसंहिता लागू होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे प्रशासनासह राजकीय पक्षांमध्येही धावपळ वाढली आहे.
मतदान कधी? निकाल कधी?
निवडणूक प्रक्रियेच्या संभाव्य वेळापत्रकाबाबतही महत्त्वाची माहिती समोर आली आहे. सूत्रांच्या माहितीनुसार,
- १२ जानेवारीनंतर मतदान
- मतदानानंतर दुसऱ्या दिवशी निकाल अशी रूपरेषा आखली जात आहे. मात्र, अंतिम तारीख निवडणूक आयोगाच्या घोषणेनंतरच स्पष्ट होणार आहे.
नागपूर-चंद्रपूरचा पेच सुटला?
या निवडणुकांमध्ये सर्वात मोठा प्रश्न ५० टक्के आरक्षण मर्यादेचा होता. नागपूर आणि चंद्रपूर महापालिकांमध्ये ही मर्यादा ओलांडल्याने तेथील निवडणुकांबाबत संभ्रम निर्माण झाला होता. मात्र, आता या दोन्ही महापालिकांमध्येही निवडणुका होणार असल्याची माहिती सूत्रांनी दिली आहे.
महत्त्वाचे म्हणजे, सर्वोच्च न्यायालयाच्या अंतिम निर्णयाच्या अधीन राहून या निवडणुकांचे निकाल घोषित केले जाणार आहेत. म्हणजेच निवडणूक प्रक्रिया होईल, पण अंतिम वैधता न्यायालयाच्या निकालावर अवलंबून असेल.
प्रशासनिक हालचालींना वेग
आगामी निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर प्रशासनिक पातळीवर मोठ्या हालचाली सुरू झाल्या आहेत.
- निवडणूक आयोगाकडून निवडणूक अधिकारी व सहायक अधिकाऱ्यांची नावे निश्चित
- काही ठिकाणी अधिकाऱ्यांच्या बदल्या
- निवडणूक यंत्रणा सज्ज करण्यासाठी बैठकांचे सत्र
अशा घडामोडींमुळे प्रशासन पूर्णपणे निवडणूक मोडमध्ये आले आहे.
राजकीय पक्षांची तयारी जोरात
निवडणुकांची शक्यता गडद होताच राजकीय पक्षांनीही तयारीला वेग दिला आहे.
भाजप, काँग्रेस आणि ठाकरे गटाकडून महापालिकेतील इच्छुक उमेदवारांकडून उमेदवारी अर्ज मागवण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. अनेक ठिकाणी अंतर्गत बैठका, सर्वेक्षणे आणि संभाव्य उमेदवारांची चाचपणी सुरू असल्याचे चित्र आहे.
पाच वर्षांच्या प्रशासक राजानंतर होणाऱ्या या निवडणुका राजकीयदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाच्या मानल्या जात असून, स्थानिक सत्ता कोणाच्या हाती जाणार याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
आजची पत्रकार परिषद निर्णायक?
आज निवडणूक आयोगाची पत्रकार परिषद झाली, तर राज्यातील राजकारणाला पूर्णपणे नवे वळण मिळू शकते. आजच घोषणा झाल्यास आचारसंहिता तत्काळ लागू होऊन विकासकामांवर ब्रेक लागण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे आजचा दिवस राज्याच्या महापालिका राजकारणासाठी निर्णायक ठरणार का, याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
एकंदरीत, पाच वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर राज्यातील २९ महापालिकांचे राजकारण पुन्हा एकदा रणधुमाळीत शिरण्याच्या तयारीत आहे. आता फक्त निवडणूक आयोगाच्या घोषणेची औपचारिक प्रतीक्षा आहे.
