अकोट तालुक्यातील पूर्णा नदीकाठावर काय चाललंय याची स्पष्टता कोणालाच नाही. रात्रीपासून पहाटेपर्यंत धडधडणारे ट्रॅक्टर, नदीचं चित्र बदलणारं खोदकाम, आणि गावकऱ्यांच्या नजरेसमोर सुरू असलेला वाळूचा व्यवहार. हे अधिकृत आहे की अवैध? कोणालाच माहित नाही. मात्र महसूल विभागाकडून कोणतीच कडक कारवाई दिसत नसल्याने लोकांमध्ये तर्कवितर्कांना ऊत आला आहे.
लोकांची दीर्घ तक्रार आहे की नदी पात्र अक्षरशः लुटलं जातंय. पहाटे गाड्यांची रांग, दुपारी शांतता आणि रात्री पुन्हा हालचाल. निरीक्षणासाठी गेले तर काहीही दिसत नाही. पण पाणी उतरतं तसं नदीच्या पोटातले मोठे खड्डे उघडे पडतात. काही वाहनांना नंबर प्लेट नाही.
महसूल प्रशासन दरवेळी सांगतं, “कारवाई सुरू आहे”. पण कारवाई कुठे दिसते, हा सरळ प्रश्न. कधी रोड नाक्यावर दोन ट्रॅक्टर पकडले जातात. पंचनामा होतो. फोटो घेतले जातात. पण दुसऱ्या दिवशी तेच ट्रॅक्टर पुन्हा नदीकडे. लोकांना वाटतं, ही फक्त औपचारिकता. काम थांबत नाही, उलट धंदा वाढतो.
गावकऱ्यांचा दावा आहे की रात्रीच्या पहाऱ्याशिवाय हा प्रवाह थांबणार नाही. अनेकांना धमक्या मिळाल्याची चर्चा. त्यामुळे फार थोडे लोक तक्रार करण्याची हिंमत करतात. काही संघटनांनी जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज दिले, पण या सगळ्याच्या मागे सामर्थ्यशाली लोक असल्याची सावट कायम आहे. अधिकारी कागदावर काम दाखवतात, प्रत्यक्षात नदीचे पाणी वाहते आणि वाळूचे ढीग वाढतात.
परिणाम गंभीर आहेत. नदीचा प्रवाह बदलतोय. किनाऱ्याची माती ढासळतेय. गावातील रस्ते तुटत आहेत. ट्रॅक्टरची गर्दी, धूळ, आवाज. शाळेत जाणारी मुलेही त्रासलेली. ग्रामस्थांची मागणी स्पष्ट आहे — नियम सर्वांसाठी सारखे हवेत.
पूर्णा नदी आजही शांत दिसते. पण किनाऱ्यावर रात्री चालणारी हालचाल मात्र मोठे प्रश्नचिन्ह निर्माण करते. धंदा कोणी चालवतो? थांबवणार कोण? आणि प्रशासन पाहतंय तरी शांत का?
