अकोला न्यूज नेटवर्क
नवी दिल्ली | भारतीय रेल्वेने तिकीट बुकिंगच्या नियमांमध्ये पुन्हा एकदा महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. प्रवाशांच्या सोयीसाठी आणि कामकाजात सुधारणा आणण्यासाठी रेल्वे विभाग सातत्याने प्रयत्न करत असून, आता हा बदल विशेषतः आपत्कालीन कोट्यासाठी (EQ) करण्यात आला आहे. नवीन नियमानुसार, आपत्कालीन कोट्याखाली जागा मिळवण्यासाठी प्रवाशांना आता त्यांच्या प्रवास तारखेच्या एक दिवस आधी अर्ज सादर करावा लागणार आहे. हे नवे नियम देशभरातील सर्व रेल्वे सेवांवर लागू करण्यात आले आहेत.
आपत्कालीन कोट्याबाबतचे नवीन नियम काय आहेत?
रेल्वे मंत्रालयाने आपत्कालीन कोट्याचे अर्ज सादर करण्यासाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. पूर्वी, आपत्कालीन कोट्याचे बुकिंगसाठी अर्ज फक्त प्रवासाच्या दिवशीच करता येत होते, परंतु आता नियमांमध्ये बदल झाल्यामुळे प्रवासाच्या एक दिवस आधीच अर्ज करणे आवश्यक आहे.
आपत्कालीन कोटा म्हणजे काय?
आपत्कालीन परिस्थितीत प्रवास करणाऱ्या काही लोकांसाठी रेल्वेकडून काही जागा राखीव ठेवल्या जातात, याला आपत्कालीन कोटा असे म्हणतात.
कोणाला होणार फायदा?
जागांचे वाटप करताना, वरिष्ठ सरकारी अधिकारी किंवा खासदार इत्यादींच्या स्व-प्रवासासाठी आपत्कालीन कोटा प्रथम त्यांच्या आंतरज्येष्ठतेनुसार पसंतीच्या क्रमाने वाटप केला जातो. यानंतर, ज्येष्ठ नागरिक, वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थिती, नोकरीच्या मुलाखती आणि इतर महत्त्वाच्या कारणांचा विचार केला जातो. या नव्या नियमामुळे शेवटच्या क्षणी होणारी गर्दी कमी होईल आणि गरजू प्रवाशांना अधिक नियोजनबद्ध पद्धतीने जागा मिळवणे शक्य होईल.
आपत्कालीन कोट्याचा नवीन नियम: वेळापत्रक
- रात्री १२:०० ते दुपारी १:०० वाजेपर्यंत धावणाऱ्या सर्व गाड्यांसाठी: आपत्कालीन कोट्याचे अर्ज प्रवासाच्या एक दिवस आधी दुपारी १:०० वाजेपर्यंत सादर करावेत.
- दुपारी १:०१ ते रात्री ११:५९ दरम्यान धावणाऱ्या इतर सर्व गाड्यांसाठी: आपत्कालीन कोट्यासाठी अर्ज प्रवासाच्या आदल्या दिवशी दुपारी १:०० वाजेपर्यंत सादर करणे आवश्यक आहे.
- रविवार किंवा सार्वजनिक सुट्टीच्या दिवशी धावणाऱ्या गाड्यांसाठी: आपत्कालीन कोट्यासाठी अर्ज फक्त कामकाजाच्या दिवशीच सादर करावा लागेल.
रेल्वेने ‘हे’ नियमही बदलले
- चार्ट तयार करण्याची वेळ: भारतीय रेल्वेने ट्रेन सुटण्याच्या ८ तास आधी चार्ट तयार करण्याचा नियम लागू केला आहे. आतापर्यंत हा चार्ट फक्त ४ तास आधी बनवला जात होता. यामुळे प्रवाशांना तिकीट कन्फर्म न झाल्यास पर्यायी तिकीट बुक करण्याची संधी मिळेल.
- तत्काळ तिकिटांसाठी आधार अनिवार्य: तत्काळ तिकिटांसाठी आधार अनिवार्य करण्यात आले आहे. आधार पडताळणीशिवाय वापरकर्ते तत्काळ तिकिटे बुक करू शकणार नाहीत. याशिवाय, १५ जुलैपासून ऑनलाइन इन्स्टंट बुकिंगसाठी आधार क्रमांकाशी जोडलेला ओटीपी देखील अनिवार्य आहे.
- वेटिंग तिकीटधारकांना प्रवेश नाही: जर तुमच्याकडे वेटिंग तिकीट असेल, तर तुम्हाला स्लीपर आणि एसी कोचमध्ये प्रवास करण्याची परवानगी दिली जाणार नाही. याचा अर्थ, कन्फर्म तिकीट असलेल्या प्रवाशांना अधिक सोयीस्कर आणि आरामदायक प्रवास अनुभवता येईल.
या सर्व बदलांमुळे रेल्वे प्रवाशांना अधिक शिस्तबद्ध आणि सोयीस्कर सेवा मिळेल अशी अपेक्षा आहे.
