अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो
नवी दिल्ली | सोशल मीडियाच्या माध्यमातून व्यक्त होणाऱ्या अभिव्यक्तींविषयी सर्वोच्च न्यायालयाने नागरिकांना स्पष्ट संदेश दिला आहे. न्यायमूर्ती बी. व्ही. नागरत्ना आणि न्यायमूर्ती के. व्ही. विश्वनाथन यांच्या खंडपीठाने याबाबत टिप्पणी करताना स्पष्ट केले की, प्रत्येक नागरिकाने अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या अधिकाराचे मूल्य समजून घेत स्वतःवर नियंत्रण ठेवणे गरजेचे आहे.
चिथावणीखोर पोस्ट्सला आळा घालण्यासाठी तत्त्वे तयार होणार?
न्यायालयाने सूचित केले की, समाजमाध्यमांवरील चिथावणीखोर आणि फुटीरतावादी प्रवृत्ती रोखण्यासाठी न्यायालय मार्गदर्शक तत्त्वे ठरवण्याचा विचार करत आहे. मात्र, हे तत्त्व सेन्सॉरशिप लादण्यासाठी नसून नागरिकांनी जबाबदारीने वागावे, यासाठी असतील.
प्रकरणाचे मूळ काय?
वजाहत खान या व्यक्तीने हिंदू देवी-देवतांविरोधात केलेल्या समाजमाध्यमावरील पोस्टमुळे पश्चिम बंगालसह इतर राज्यांमध्ये एफआयआर दाखल झाले. याला आव्हान देत त्यांनी सर्वोच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली. न्यायालयाने त्यांना तात्पुरते संरक्षण दिले असून १४ जुलैपर्यंत दंडात्मक कारवाईला स्थगिती दिली आहे.
तक्रारींचा कलाटणीपूर्ण संदर्भ
या प्रकरणात एक विशेष वळण तेव्हा आले, जेव्हा खान यांनी सोशल मीडिया इन्फ्लुएन्सर शर्मिष्ठा पानोली यांच्या धार्मिक टिपणीविरोधात तक्रार केली होती. यामुळे दोघांच्याही प्रकरणांमध्ये संबंध जोडले गेले. मात्र, खान यांचे वकील म्हणाले की, त्यांची पोस्ट आणि पानोली यांचा व्हिडिओ वेगळा आहे.
न्यायालयाचा कलम १९(२) चा उल्लेख
न्यायालयाने राज्यघटनेतील कलम १९(२) चा हवाला देत सांगितले की, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर कायदेशीर मर्यादा असू शकतात. माध्यमांवर सेन्सॉरशिप लादण्याचा हेतू नसून, समाजात बंधुभाव राखण्यासाठी नागरिकांनी स्वनियंत्रण पाळले पाहिजे.
माफी व जुन्या ट्वीटबाबत खुलासा
खान यांना याआधी कोलकाता पोलिसांनी ९ जून रोजी अटक केली होती. त्यांनी संबंधित ट्वीट हटवल्याचे आणि त्याबाबत माफी मागितल्याचे त्यांच्या वकिलांनी न्यायालयात सांगितले. विविध राज्यांत त्यांच्या विरोधात एकाच पोस्टसाठी तक्रारी दाखल झाल्यामुळे त्यांनी संरक्षणासाठी न्यायालयात धाव घेतली.
पुढील टप्प्यावर काय?
न्यायालयाने खान यांना पुढील सुनावणीपर्यंत अटकेपासून संरक्षण दिले असून या प्रकरणी अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या चौकटीसाठी व्यापक मार्गदर्शक तत्त्वांवर विचार केला जाणार आहे.
