अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो
नवी दिल्ली |भारतीय रेल्वेने प्रवाशांच्या सुरक्षिततेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. देशभरातील सर्व 74,000 रेल्वे डब्यांमध्ये तसेच 15,000 इंजिनांमध्ये अत्याधुनिक ‘डोम टाईप’ CCTV कॅमेरे बसवण्याची घोषणा रेल्वे मंत्रालयाने केली आहे. यामुळे रेल्वेमार्गावर प्रवास करणाऱ्या नागरिकांसाठी एक नवा विश्वासाचा टप्पा सुरू होत आहे.
🔍 प्रायोगिक टप्प्याने सुरुवात, आता देशव्यापी अंमलबजावणी
सध्या उत्तर रेल्वेमध्ये या CCTV यंत्रणेची प्रायोगिक अंमलबजावणी सुरू होती. या पथदर्शी प्रकल्पाच्या यशानंतर आता देशातील सर्व गाड्यांमध्ये ही योजना राबवली जाणार आहे. सुरक्षा, पाळत ठेवणं आणि गुन्हे रोखणं हे उद्दिष्ट असल्याचं रेल्वे अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केलं.
📸 प्रत्येक डब्यात ४ कॅमेरे, इंजिनमध्ये ६
प्रत्येक डब्यात ४ डोम टाईप CCTV कॅमेरे बसवले जातील. यातील दोन पुढच्या आणि दोन मागच्या दरवाज्याजवळ असतील. इंजिनमध्ये सहा कॅमेरे असतील—पुढे, मागे, दोन्ही बाजूंना आणि दोन्ही कॅबिनमध्ये प्रत्येकी एक. याशिवाय दोन मायक्रोफोनदेखील बसवले जातील, जे चालकांच्या संवादाची नोंद ठेवतील.
👩🦰 महिलांच्या सुरक्षेसाठी महत्त्वाची पाऊल
महिला प्रवाशांच्या सुरक्षेचा विषय रेल्वे व्यवस्थापनासाठी नेहमीच चिंतेचा विषय राहिला आहे. या नवीन कॅमेऱ्यांच्या माध्यमातून महिलांना २४ तास ‘नजर’खाली सुरक्षितता मिळणार आहे. वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनुसार, अनेक महिला एकट्या प्रवास करत असताना असुरक्षित वाटते—यावर हा निर्णय प्रभावी ठरेल.
🛡️ गोपनीयतेचीही काळजी
या यंत्रणेबाबत काही प्रवाशांनी गोपनीयतेबाबत चिंता व्यक्त केली. मात्र, रेल्वेने स्पष्ट केलं आहे की कॅमेरे केवळ डब्यांतील सार्वजनिक क्षेत्रात (दरवाज्याजवळ) बसवले जातील. शयनक्षेत्र किंवा स्वच्छतागृहात कुठलाही कॅमेरा बसवला जाणार नाही, त्यामुळे खासगीपणा अबाधित राहील.
🤖 AI आणि नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर
रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी या CCTV कॅमेर्‍यांनी नोंदवलेल्या व्हिडीओ डेटावर कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) वापरण्याच्या शक्यतेचा विचार सुरू केला आहे. IndiaAI मिशनच्या सहकार्याने प्रवाशांच्या हालचाली, आपत्ती स्थिती, संशयास्पद वर्तन ओळखण्याचे काम AI करू शकते.
🚄 आता ‘ही’ ट्रेनच नव्हे, ‘सगळ्या’ गाड्या CCTV खाली
सध्या ही सुविधा केवळ वंदे भारत, अमृत भारत व वंदे मेट्रो गाड्यांमध्ये उपलब्ध होती. परंतु आता संपूर्ण भारतीय रेल्वेतील गाड्यांमध्ये ही यंत्रणा लागू करण्यात येणार आहे. त्यामुळे भविष्यात रेल्वे प्रवास आणखी सुरक्षित आणि पारदर्शक होणार आहे.
