अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक १८ एप्रिल २०२५:-प्रत्येक वर्षी एप्रिल महिन्यात येणारा गुड फ्रायडे हा ख्रिस्ती धर्मीयांच्या दृष्टीने अतिशय पवित्र व शोकदिवस मानला जातो. 2025 साली गुड फ्रायडे हा 18 एप्रिल 2025 रोजी साजरा होणार आहे. हा दिवस प्रभू येशू ख्रिस्त यांचा क्रूसावर वध झाला त्या घटनेच्या स्मरणार्थ पाळला जातो. ‘गुड’ म्हणजे चांगला आणि ‘फ्रायडे’ म्हणजे शुक्रवार – नावात जरी ‘गुड’ हा शब्द असला तरी, हा दिवस अत्यंत दु:खद आणि गहन धार्मिक भावनांनी भरलेला आहे.
तर नेमका गुड फ्रायडे म्हणजे काय? आणि तो का साजरा केला जातो? याची माहिती आपण या लेखातून घेणार आहोत.—
गुड फ्रायडे म्हणजे काय?
गुड फ्रायडे हा ईस्टर संडेच्या आधीचा शुक्रवार असतो. ख्रिस्ती परंपरेनुसार, याच दिवशी येशू ख्रिस्त यांना रोमन सत्ताधाऱ्यांनी क्रूसावर लटकवून मृत्युदंड दिला होता. त्यांच्या मृत्यूच्या या घटनेने ख्रिस्ती धर्मात एक मोठा वळण घेतला आणि त्याचमुळे हा दिवस ‘पवित्र शुक्रवार’ (Holy Friday) म्हणून ओळखला जातो.गुड फ्रायडेच्या दिवशी ख्रिस्ती समाज शोक व्यक्त करतो आणि प्रभू येशूंच्या बलिदानाचे स्मरण करतो. या दिवशी चर्चमध्ये विशेष प्रार्थना, ध्यान, उपवास आणि धार्मिक सभा घेतल्या जातात.
गुड फ्रायडेचे ऐतिहासिक संदर्भ
येशू ख्रिस्त यांना त्यांच्या काळातील धार्मिक नेत्यांनी आणि रोमन अधिकाऱ्यांनी धर्मद्रोह आणि राजद्रोहाच्या आरोपाखाली अटक केली होती. त्यांनी स्वत:ला देवाचा पुत्र म्हटले आणि लोकांमध्ये देवाच्या राज्याची शिकवण दिली, त्यामुळे त्यांच्यावर विविध आरोप ठेवले गेले.पोंटियस पायलेट या रोमन गव्हर्नरने येशूला निर्दोष समजले होते, पण लोकांच्या दबावाखाली त्याने येशूला क्रूसावर चढविण्याचा आदेश दिला. येशूला काटेरी मुकुट घालण्यात आला, त्यांना कोरड्यांनी फटकावण्यात आले आणि शेवटी त्यांना गोलगोथाच्या टेकडीवर (Golgotha) क्रूसावर लटकवण्यात आले.
गुड फ्रायडेला ‘गुड’ का म्हणतात?
अनेक लोकांच्या मनात हा प्रश्न उभा राहतो की, येशूचा मृत्यू झाला तो दिवस ‘गुड’ म्हणजे ‘चांगला’ कसा असू शकतो? त्यामागील कारण म्हणजे ख्रिस्ती श्रद्धेनुसार, येशू ख्रिस्त यांनी आपल्या मृत्यूद्वारे संपूर्ण मानवजातीच्या पापांसाठी प्रायश्चित्त केले. त्यांच्या बलिदानामुळे मानवाला मोक्ष व क्षमा प्राप्त झाली. म्हणूनच, हा दिवस दु:खद असूनही ‘गुड फ्रायडे’ म्हणजे पवित्र आणि मोक्षदायी दिवस मानला जातो.
गुड फ्रायडे कसा साजरा केला जातो?
गुड फ्रायडेच्या दिवशी ख्रिस्ती धर्मीय उपवास व आत्मपरीक्षण करतात. चर्चमध्ये कोणतीही सजावट केली जात नाही. गंभीर आणि शांत वातावरणात विशेष प्रार्थना, येशूच्या क्रूसावर जाण्याच्या वाटचालीची आठवण करणारे कार्यक्रम (Stations of the Cross) आयोजित केले जातात.या दिवशी काही चर्चमध्ये ‘थ्री अवर्स अगोनी सर्व्हिस’ (Three Hours Agony Service) घेतली जाते. ही प्रार्थना सेवा दुपारी 12 ते 3 या वेळेत होते – ह्याच कालावधीत येशू ख्रिस्त क्रूसावर होते, असे मानले जाते.
गुड फ्रायडे आणि ईस्टरचे नाते
गुड फ्रायडे हा ईस्टर संडेच्या दोन दिवस आधीचा दिवस आहे. गुड फ्रायडेच्या दिवशी येशूचे मरण झाले आणि तिसऱ्या दिवशी म्हणजे रविवारी ते मृत्यूवर विजय मिळवून पुन्हा जिवंत झाले, असे मानले जाते. ही घटना ‘ईस्टर’ म्हणून साजरी केली जाते. त्यामुळे गुड फ्रायडे ही घटना त्याग, बलिदान आणि प्रेमाचे प्रतीक, तर ईस्टर ही विजय, पुनरुत्थान आणि आशेचे प्रतीक मानली जाते.
भारतात गुड फ्रायडेचा प्रभाव
भारतामध्येही गुड फ्रायडे हा राष्ट्रीय सुट्टीचा दिवस आहे. देशभरातील ख्रिस्ती समुदाय या दिवशी चर्चमध्ये एकत्र येतो, उपवास करतो आणि प्रभू येशूंच्या बलिदानाचे स्मरण करतो. विशेषतः गोवा, केरळ, मुंबई, नागालँड, मिझोराम, मेघालय, आणि तामिळनाडू या राज्यांमध्ये गुड फ्रायडे अधिक प्रमाणात साजरा केला जातो.
गुड फ्रायडे 2025 मध्ये कधी आहे?
गुड फ्रायडे 2025 मध्ये 18 एप्रिल रोजी आहे. या दिवशी सर्व शासकीय कार्यालये, शाळा, बँका बंद राहतात. अनेक ख्रिस्ती धर्मीय या दिवशी उपवास, पूजा आणि धार्मिक सेवा यामध्ये सहभागी होतात.गुड फ्रायडे ख्रिस्ती धर्मीयांच्या श्रद्धेचा, समर्पणाचा आणि मानवतेच्या सेवेसाठी दिलेल्या बलिदानाचा स्मरणदिवस आहे. प्रभू येशू ख्रिस्त यांनी आपले जीवन मानवजातीच्या कल्याणासाठी दिले, हे शिकवणारे हे दिवस प्रत्येकाने धर्माच्या पलीकडे जाऊन समजून घ्यावा, हेच खरे गुड फ्रायडेचे सार आहे.
