अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक २ एप्रिल २०२५:-सोशल मीडियाच्या जगतात मोठा बदल होण्याच्या तयारीत आहे. मेटा (Meta), फेसबुक (Facebook) आणि इन्स्टाग्राम (Instagram) यांची मालकी असलेल्या कंपनीने, वापरकर्त्यांकडून सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म वापरण्यासाठी शुल्क आकारण्याच्या निर्णयावर विचार सुरू केला आहे. यामुळे युरोपियन युनियनमधील (EU) फेसबुक आणि इन्स्टाग्राम वापरकर्त्यांसाठी दरमहा $14 (सुमारे 1,190 रुपये) पर्यंत शुल्क आकारले जाण्याची शक्यता आहे. या निर्णयामुळे अनेक युजर्समध्ये चिंता वाढली असून, याचा परिणाम सोशल मीडियाच्या वापरावर कसा होईल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
मेटाचा नव्या धोरणामागील उद्देश
मेटाने हा निर्णय घेताना सांगितले आहे की, वापरकर्त्यांना जाहिरातमुक्त (Ad-free) अनुभव देण्यासाठी ही पद्धत अवलंबण्यात येत आहे. आजपर्यंत फेसबुक आणि इन्स्टाग्राम विनामूल्य वापरण्याची सुविधा होती, मात्र, त्यामध्ये जाहिराती सतत दिसत असत. अनेक युजर्स जाहिरातींपासून त्रस्त आहेत आणि त्यांना एक जाहिरातमुक्त अनुभव हवा आहे. यामुळे मेटाने नवीन Ad-free सेवा सादर करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
फेसबुक आणि इन्स्टाग्रामसाठी वेगवेगळे प्लॅन्समेटाने वापरकर्त्यांसाठी दोन वेगवेगळे प्लॅन्स सादर करण्याची तयारी केली आहे:
1. मोबाइल युजर्ससाठी:फक्त फेसबुक किंवा फक्त इन्स्टाग्राम वापरण्यासाठी – $14 प्रति महिना (सुमारे 1,190 रुपये)दोन्ही प्लॅटफॉर्म वापरण्यासाठी – सवलतीच्या दरात संकलीत योजना (Combo Offer)
2. डेस्कटॉप युजर्ससाठी:फक्त डेस्कटॉपवर फेसबुक आणि इन्स्टाग्राम वापरण्यासाठी – $17 प्रति महिना (सुमारे 1,430 रुपये)युजर्ससाठी पर्याय उपलब्धहे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, हा शुल्क आधारित पर्याय केवळ जाहिरातमुक्त अनुभव इच्छिणाऱ्या युजर्ससाठी आहे.
जे वापरकर्ते जाहिरातींनी अडथळा नको म्हणतात, त्यांना हा प्रीमियम प्लॅन निवडता येईल. मात्र, जे जाहिराती स्वीकारण्यास तयार असतील, त्यांच्यासाठी सध्याची मोफत सेवा कायम राहील.
युरोपियन युनियनमध्ये हा निर्णय का लागू केला जात आहे?
युरोपियन युनियनमधील डेटा प्रायव्हसी कायदे अधिक कठोर झाले आहेत. विशेषतः ‘General Data Protection Regulation’ (GDPR) अंतर्गत, वापरकर्त्यांच्या वैयक्तिक डेटाचा वापर करण्यासाठी कंपन्यांना स्पष्ट संमती घ्यावी लागते. मेटाच्या जाहिरातींच्या धोरणांवर याचा मोठा परिणाम होत आहे. त्यामुळेच, कंपनीने युरोपमधील युजर्ससाठी ही पर्यायी सेवा सुरू करण्याचा विचार केला आहे.
याचा वापरकर्त्यांवर संभाव्य परिणाम
1. प्रीमियम सेवा घेतलेल्या वापरकर्त्यांना जाहिरातमुक्त अनुभव मिळेल, परंतु ते यासाठी दरमहा अतिरिक्त पैसे मोजावे लागतील.
2. मोफत सेवा सुरू ठेवणाऱ्या वापरकर्त्यांना आधीप्रमाणे जाहिराती दिसतील.
3. काही वापरकर्ते पूर्णतः सोशल मीडियाचा वापर कमी करू शकतात, कारण त्यांना जाहिराती किंवा शुल्क या दोन्ही गोष्टींना सामोरे जायचे नसेल.
4. अन्य सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर याचा प्रभाव पडू शकतो, कारण अनेक कंपन्या याच पद्धतीने त्यांच्या सेवांचे वर्गीकरण करू शकतात.
सोशल मीडिया क्षेत्रात नवीन ट्रेंड?
मेटाने हा निर्णय घेतल्यानंतर, इतर सोशल मीडिया कंपन्या देखील याच मार्गावर जाण्याची शक्यता आहे. ट्विटर (आता एक्स) ने याआधीच काही प्रमाणात प्रीमियम सेवा सादर केली आहे, ज्यामध्ये ब्लू टिक आणि इतर विशेष सुविधांसाठी शुल्क आकारले जाते. आता, जर मेटाच्या निर्णयाला सकारात्मक प्रतिसाद मिळाला, तर स्नॅपचॅट, टेलीग्राम आणि यूट्यूब सारख्या प्लॅटफॉर्म्सदेखील यावर विचार करू शकतात.
भारतातील वापरकर्त्यांवर याचा परिणाम होणार का?
सध्या हा बदल फक्त युरोपियन युनियनमध्ये लागू केला जाणार आहे. मात्र, भविष्यात भारतासारख्या मोठ्या मार्केटमध्येही अशी योजना लागू होऊ शकते. भारतामध्ये फेसबुक आणि इन्स्टाग्रामचा मोठा वापर आहे, त्यामुळे जर ही योजना यशस्वी झाली, तर मेटा भारतातही हे पद्धत लागू करण्याचा विचार करू शकतेमेटाचा हा निर्णय सोशल मीडिया क्षेत्रात मोठा बदल घडवू शकतो. जाहिरातमुक्त अनुभव हवा असलेल्या वापरकर्त्यांसाठी हा एक चांगला पर्याय आहे, पण याचा मोठ्या प्रमाणावर स्वीकार केला जातो का, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे. वापरकर्त्यांनी हा निर्णय कसा स्वीकारला, यावरच सोशल मीडियाच्या भविष्यातील दिशा अवलंबून असेल. आता पाहावे लागेल की, हे नवीन धोरण सोशल मीडियाचा उपयोग करण्याच्या पद्धतीत किती मोठा बदल घडवते.
