अकोला न्यूज नेटवर्क ब्युरो दिनांक १ एप्रिल २०२५:-UPI म्हणजे “युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस” हे भारतातील सर्वाधिक लोकप्रिय डिजिटल पेमेंट सिस्टमपैकी एक आहे. सुरक्षित आणि सोपे व्यवहार सुनिश्चित करण्यासाठी, १ एप्रिल २०२५ पासून नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे लागू होणार आहेत. यामुळे UPI वापरणाऱ्या ग्राहकांनी त्यांच्या बँकेत नोंदणीकृत मोबाईल नंबर सक्रिय ठेवणे आवश्यक आहे.
नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांचे महत्त्व
राष्ट्रीय पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने UPI व्यवहारांची सुरक्षा वाढवण्यासाठी नवीन नियम लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे UPI सदस्य बँका, UPI अॅप्स आणि तृतीय पक्ष प्रदात्यांना (TPAPs) नवीन धोरणांचे पालन करणे बंधनकारक असेल.
निष्क्रिय मोबाइल नंबरशी जोडलेला UPI ID होणार निष्क्रिय
जर UPI वापरकर्त्याचा बँकेत नोंदणीकृत मोबाईल नंबर बराच काळ निष्क्रिय असेल, तर त्या क्रमांकाशी संबंधित UPI ID अनलिंक केली जाईल आणि वापरकर्ता UPI सेवा वापरू शकणार नाही. दूरसंचार विभागाच्या नियमानुसार, जर कोणताही मोबाईल नंबर ९० दिवसांपेक्षा जास्त काळ निष्क्रिय असेल, तर तो नवीन वापरकर्त्याला दिला जाऊ शकतो. त्यामुळे जुना वापरकर्ता त्या नंबरसह UPI व्यवहार करू शकणार नाही.
UPI सेवा अविरत ठेवण्यासाठी हे करा
UPI वापरणाऱ्या प्रत्येक वापरकर्त्याने त्याच्या बँकेत नोंदणीकृत मोबाईल नंबर सक्रिय आहे याची खात्री करणे गरजेचे आहे. जर बँकेच्या रेकॉर्डमध्ये योग्य मोबाइल नंबर नसेल, तर UPI व्यवहारात अडचणी येऊ शकतात.
काही आवश्यक खबरदारी:
- बँकेत नोंदणीकृत मोबाईल नंबर अपडेट ठेवा – जर मोबाइल नंबर बदलला असेल तर बँकेत लगेच अपडेट करा.
- नियमित व्यवहार करा – मोबाइल नंबर निष्क्रिय होऊ नये म्हणून अधूनमधून कॉल किंवा मेसेजद्वारे तो सक्रिय ठेवा.
- UPI अॅप आणि बँकेच्या सूचनांकडे लक्ष द्या – बँक किंवा UPI अॅपकडून आलेल्या सूचना वेळेवर वाचा आणि त्यानुसार कृती करा.
- नवीन नंबर घेतल्यास UPI सेटअप तपासा – जर नवीन मोबाईल नंबर घेतला असेल, तर बँकेत तो अपडेट करून UPI मध्ये नव्याने नोंदणी करा.
बँका आणि UPI अॅप्सना कोणती जबाबदारी असणार?
बँकांना आणि UPI अॅप्सना त्यांच्या ग्राहकांच्या मोबाइल नंबर रेकॉर्ड्स आठवड्याला अपडेट करावे लागतील. यामुळे जुन्या नंबरशी संबंधित कोणत्याही UPI ID शी नवीन ग्राहकाची चुकीची लिंक होण्याची शक्यता टाळता येईल. तसेच, ग्राहकांना त्यांच्या नोंदणीकृत क्रमांकाच्या स्थितीबाबत नियमितपणे सूचित करणे आवश्यक आहे.
१ एप्रिल २०२५ पासून लागू होणाऱ्या नवीन UPI मार्गदर्शक तत्त्वांमुळे डिजिटल व्यवहार अधिक सुरक्षित आणि नियंत्रित होतील. UPI सेवा विनाअडथळा वापरण्यासाठी वापरकर्त्यांनी आपल्या बँकेत नोंदणीकृत मोबाइल नंबर सक्रिय ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे भविष्यातील व्यवहार सुरळीत होतील आणि संभाव्य अडचणी टाळता येतील. यासाठी प्रत्येक UPI वापरकर्त्याने या नव्या धोरणांचे पालन करणे गरजेचे आहे.
