अकोला न्यूज नेटवर्क ब्यूरो दिनांक ११ फेब्रुवारी २०१५ :- महाराष्ट्र सरकारने जात-धर्माच्या भिंतींना झुगारून प्रेमविवाह करणाऱ्या युवक-युवतींसाठी एक महत्वाचा निर्णय घेतला आहे. या नवविवाहित दाम्पत्यांच्या सुरक्षेसाठी राज्य सरकारने ‘सेफ हाऊस’ तयार करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयाचा उद्देश आहे, प्रेमविवाह करणाऱ्या युवक-युवतींना त्यांच्या कुटुंबीयांकडून होणाऱ्या छळापासून वाचवणे. विशेषतः आंतरजातीय आणि आंतरधर्मीय विवाह करणारे दाम्पत्य असुरक्षिततेच्या स्थितीत येतात, त्यांना समाज आणि कुटुंबीयांकडून अनेक वेळा धोका होतो. यामध्ये ‘ऑनर किलिंग’सारखी गंभीर घटनाही समोर येत आहेत. यावर प्रतिबंध घालण्यासाठी, महाराष्ट्र सरकारने या दाम्पत्यांना सुरक्षित आश्रय देण्यासाठी ‘सेफ हाऊस’ सुरू करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
‘ऑनर किलिंग’च्या वाढत्या घटनांकडे लक्ष
महाराष्ट्रात गेल्या काही महिन्यांत आंतरजातीय आणि आंतरधर्मीय विवाहामुळे ‘ऑनर किलिंग’च्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे. छत्रपती संभाजीनगर, सातारा, लातूर आणि बीड जिल्ह्यात अशा चार घटनांची नोंद घेतली गेली आहे. या घटनांमुळे राज्य सरकार चिंतित आहे आणि त्यावर नियंत्रण मिळविण्यासाठी उपाययोजना सुरू केली आहे. ‘ऑनर किलिंग’ हे एका अमानवी आणि असंवेदनशील कृत्य आहे, ज्यात समाजाच्या रूढीवादी दृष्टिकोनामुळे प्रेम करणारे दाम्पत्य जीवनाच्या धोक्यात येतात. यामुळे समाजाच्या तुच्छतेपासून वाचवण्यासाठी आणि प्रेमविवाह करणाऱ्या दाम्पत्यांना सुरक्षितता प्रदान करण्यासाठी, ‘सेफ हाऊस’चे महत्त्व वाढले आहे.
‘सेफ हाऊस’चे उद्दिष्ट
‘सेफ हाऊस’ हा एक सुरक्षित निवारा आहे, जिथे आंतरजातीय किंवा आंतरधर्मीय विवाह करणारे नवदाम्पत्य छुप्या आणि सार्वजनिक धोका पासून वाचण्यासाठी आश्रय घेऊ शकतात. या ‘सेफ हाऊस’मध्ये नवविवाहित दाम्पत्यांना सुरक्षित आणि शांत वातावरणात राहतांना त्यांची व्यक्तिगत सुरक्षा सुनिश्चित केली जाईल. ‘सेफ हाऊस’ मध्ये सशस्त्र पोलिसांचा चोवीस तास पहारा दिला जाईल, ज्यामुळे तेथे राहणाऱ्यांना पूर्ण सुरक्षितता प्राप्त होईल. यामध्ये नवदाम्पत्यांना एका महत्त्वपूर्ण गोष्टीचा दिलासा मिळेल, ती म्हणजे त्यांचा भविष्य सुरक्षित असेल.
‘सेफ हाऊस’चे कार्यप्रणाली
राज्याच्या गृह मंत्रालयाने राज्यभरातील सर्व पोलीस आयुक्तालये आणि जिल्हा पोलीस अधीक्षक कार्यालयांना ‘सेफ हाऊस’ तयार करण्याचे आदेश दिले आहेत. या ‘सेफ हाऊस’च्या स्थापनेसाठी पोलीस निरीक्षक दर्जाच्या अधिकाऱ्यांना जबाबदारी देण्यात आली आहे. प्रत्येक जिल्ह्यात ‘सेफ हाऊस’ तयार करण्याची प्रक्रिया लवकरच सुरू होईल. पोलीस आयुक्तांच्या देखरेखीखाली हे ‘सेफ हाऊस’ सुरक्षिततेसाठी कार्य करतील. ‘सेफ हाऊस’मध्ये विशेषतः महिला पोलिस कर्मचाऱ्यांची नेमणूक केली जाईल, त्यामुळे महिलांना त्यांची सुरक्षा अधिक सुनिश्चित होईल.
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची भूमिका
‘सेफ हाऊस’ तयार करण्याच्या या महत्त्वाच्या निर्णयाचे स्वागत अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने केले आहे. या समितीनेच या ‘सेफ हाऊस’ संकल्पनेला प्रारंभ दिला होता. यापूर्वी, सातारा जिल्ह्यात ‘सेफ हाऊस’ सुरू करण्यात आले होते, ज्यामुळे या प्रकल्पाचा प्रभाव सकारात्मक ठरला होता. डॉ. हमीद दाभोळकर, सदस्य, राज्य कार्यकारी समिती म.अंनिस यांनी याप्रसंगी आपल्या प्रतिक्रियेत सांगितले की, शासनाच्या या निर्णयाचे स्वागत करीत, ‘सेफ हाऊस’ला औपचारिकता न ठरता एक कार्यक्षम आश्रय असावा, जो नवदाम्पत्यांना विश्वास देईल.
‘सेफ हाऊस’चा फायदे आणि महत्त्व
- सुरक्षित आश्रय: आंतरजातीय आणि आंतरधर्मीय विवाह करणाऱ्या दाम्पत्यांना त्यांच्या कुटुंबीयांकडून होणाऱ्या धमक्या, छळ आणि अन्य हिंसक घटनांपासून संरक्षण मिळेल.
- सशस्त्र सुरक्षा: ‘सेफ हाऊस’मध्ये २४ तास सशस्त्र पोलिसांचा पहारा असणार आहे, ज्यामुळे तेथे राहणाऱ्यांच्या सुरक्षिततेची पूर्ण जबाबदारी घेतली जाईल.
- किमान शुल्क: ‘सेफ हाऊस’ मध्ये राहण्यासाठी नाममात्र शुल्क ठेवण्यात आले आहे. यामुळे त्या नवविवाहित दाम्पत्यांना जास्त आर्थिक भार न पडता त्यांची सुरक्षितता सुनिश्चित केली जाईल.
- महिला सुरक्षा: महिलांच्या सुरक्षिततेसाठी विशेष महिला पोलिस कर्मचाऱ्यांची नियुक्ती केली जाईल, ज्यामुळे त्या महिलांना एक सुरक्षित वातावरण मिळेल.
- एक वर्षाचा वेळ: ‘सेफ हाऊस’ मध्ये नवविवाहित दाम्पत्यांना एक महिना ते एक वर्ष पर्यंत राहण्याची सुविधा मिळेल. यामुळे, विवाहानंतर कोणताही धोका असल्यास, तेथे ठराविक कालावधीपर्यंत आश्रय घेतला जाऊ शकतो.
एक नवा आशावाद
‘सेफ हाऊस’ हे एक अभिनव उपक्रम आहे, जो समाजातील बदलत्या मानसिकतेला प्रतिबिंबित करतो. जात-धर्माच्या भिंती ओलांडून प्रेम करणारे दाम्पत्य आता सुरक्षिततेचा अनुभव घेऊ शकतात. या निर्णयाने त्यांच्या जीवनाच्या पुढील टप्प्याला सुरक्षितता दिली आहे. प्रेमविवाह हा प्रत्येकाच्या जीवनाचा महत्त्वाचा निर्णय असतो आणि याला समर्थन देणारे समाज आणि सरकार आपल्या कार्यप्रणालीद्वारे हे सुनिश्चित करतात की प्रेम करणाऱ्यांना त्यांचे जीवन एकत्र आणि सुरक्षितपणे व्यतीत करता येईल.
‘सेफ हाऊस’ या अभिनव पायऱ्यामुळे राज्य सरकारने आंतरजातीय आणि आंतरधर्मीय विवाह करणाऱ्यांच्या सुरक्षेसाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. अशा पावलांचा समाजावर सकारात्मक प्रभाव पडेल आणि प्रेमविवाह करणाऱ्या दाम्पत्यांसाठी एक सुरक्षित आश्रय तयार होईल, जो त्यांच्या जीवनाच्या सुरक्षेची हमी देईल. सरकारचा हा निर्णय आपल्या समाजात बदल घडवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.
